Η καρδιά των Κυκλικών Πόλεων “χτύπησε” για πρώτη φορά στο Μέγαρο Υπατία, όπου πραγματοποιήθηκε το 1ο Athens Circular Forum, το οποίο διοργανώθηκε από την ανεξάρτητη οργάνωση ενεργών πολιτών «Symbiosis». Στη συζήτηση για την “κυκλική μετάβαση” των πόλεων έλαβαν 33 διακεκρειμένοι ομιλητές, 17 χορηγοί κι υποστηρικτές, ενώ αθρόα ήταν η συμμετοχή νέων και δημιουργικών πολιτών, κυρίως σπουδαστών και νέων επιχειρηματιών, που έδειξαν ότι η κυκλική οικονομία στην Ελλάδα είναι το μέλλον.
Κεντρικός ομιλητής την πρώτη μέρα ήταν ο αν. υπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας Σωκράτης Φάμελλος, ο οποίος αναφέρθηκε στο εθνικό πολιτικό διακύβευμα της μετάβασης στην κυκλική οικονομία και στο σύγχρονο θεσμικό πλαίσιο το οποίο διαθέτει η χώρα, ενώ ανακοίνωσε την πρόσφατη νομοθετική εξέλιξη με την εισαγωγή φόρου κυκλικής οικονομίας επί του όγκου των μη προδιαλεγμένων απορριμμάτων. Αμέσως μετά τον Υπουργό, ο Andrei Geica, CEO της Sporos Circular Solutions, αναφέρθηκε στα συμπεράσματα του πρόσφατου Πανευρωπαϊκού Συνεδρίου της πλατφόρμας φορέων κυκλικής οικονομίας στις Βρυξέλλες και επεσήμανε τις κρίσιμες διαστάσεις και χρηματοδοτικές ευκαιρίες του επερχόμενου πλαισίου Ευρωπαϊκής Πολιτικής με τη δημιουργία Ταμείου Κυκλικής Οικονομίας, παρουσιάζοντας παράλληλα τη δράση και τα μελλοντικά σχέδια της Sporos Circular Solutions ως “knowledge partner” του Forum. Προηγουμένως, ο συνεργάτης του Υπουργού και Συντονιστής της Διυπουργικής Ομάδας Έργου Βασίλης Λιόγκας είχε παρουσιάσει την Εθνική Στρατηγική για την Κυκλική Οικονομία που υιοθέτησε η κυβέρνηση, με έμφαση στις πόλεις.
«Ξεκινάμε από την Αθήνα και την Αττική, με εμπιστοσύνη στους πολίτες, σεβασμό της φύσης, αξιοποίηση των τοπικών συγκριτικών πλεονεκτημάτων και κυρίως αναπτυξιακό όραμα για το μέλλον», τόνισε ο πρόεδρος της Symbiosis και διδάσκων το μάθημα της Κυκλικής Οικονομίας στο Πανεπιστήμιο Πατρών, Δρ. Κωνσταντίνος Αντωνόπουλος, πριν δώσει τον λόγο στον πρόεδρο της ΟΚΕ και Γενικό Γραμματέα του ΣΕΤΕ Γιώργο Βερνίκο, για να συμβολίσει με την εναρκτήρια εισήγησή του την αξία και τη σημασία του κοινωνικού διαλόγου. Η συζήτηση συνεχίστηκε με την πολύ ενδιαφέρουσα ανταλλαγή απόψεων μεταξύ του πρ. υπουργού Ενέργειας, Περιβάλλοντος και Κλιματικής Αλλαγής Γιάννη Μανιάτη, o οποίος στάθηκε στα θέματα των πρώτων υλών και της ενέργειας αναφερόμενος στις πρόσφατες εξελίξεις στη ΔΕΗ, της Κοσμήτορος του Πανεπιστημίου Αιγαίου Μαρίας Λεκάκου, που παρουσίασε το όραμα για «πράσινη ναυτιλία και ένα μπλε Πανεπιστήμιο της Γαλάζιας Ανάπτυξης των Νησιών», και του Γιώργου Κοφινάκου, κορυφαίας μορφής της επενδυτικής κοινότητας και CEO της Stormharbour LLP στο Λονδίνο, που παρουσίασε σειρά παραδειγμάτων από τη διεθνή εμπειρία του. Τη συζήτηση συντόνισε η Διευθύντρια του Climate KIC και Συμπρόεδρος του UNSDSN, ακαδημαϊκός και καθηγήτρια στο ΟΠΑ και το LSE Φοίβη Κουντούρη.
Μέσα από 8 πάνελ και συζητήσεις στρογγυλής τραπέζης, 33 έγκριτοι επιστήμονες και ακαδημαϊκοί, νυν και πρώην υπουργοί, δήμαρχοι και περιφερειάρχες, υποψήφιοι Ευρωβουλευτές, εκπρόσωποι των ευρωπαϊκών θεσμών από την Ελλάδα και το εξωτερικό, σημαντικοί φορείς της επενδυτικής κοινότητας, των εξαγωγών και της βιομηχανίας, νέοι επιχειρηματίες και “start-upers”, στελέχη της αυτοδιοίκησης, της κοινωνίας των πολιτών και φορέων διαχείρισης περιβάλλοντος κατέθεσαν συγκεκριμένες προτάσεις για την ανάγκη επιτάχυνσης και εμβάθυνσης του κυκλικού μετασχηματισμού στην ελληνική οικονομία, με πρωταγωνιστή τις πόλεις.
To ACF είχε άρωμα αυτοδιοίκησης και ευρωεκλογών, αξιοποιώντας την προεκλογική συγκυρία ιδίως στους δήμους και τις Περιφέρειες για να βάλει την ατζέντα των «Κυκλικών, Πράσινων, Έξυπνων και Βιώσιμων Πόλεων» στο επίκεντρο της δημόσιας διαβούλευσης, διατηρώντας την πολιτική του ουδετερότητα και ανεξαρτησία. Ξεχώρισαν οι τοποθετήσεις του δήμαρχου Αθηναίων Γιώργου Καμίνη, που έκανε έναν ειλικρινή απολογισμό του 8 ετούς έργου του με έμφαση στη βιωσιμότητα και την ποιότητα ζωής, η παρουσίαση του δημάρχου Αιγάλεω Δημήτρη Μπίρμπα που τεκμηρίωσε γιατί το Αιγάλεω είναι ένα «παράδειγμα κυκλικού δήμου εξαγώγιμο σε όλη τη χώρα» και όσα είπε ο υπ. δήμαρχος Αθηναίων Παύλος Γερουλάνος για τις συναντήσεις του με τον δήμαρχο του Τελ Αβίβ, της «εξυπνότερης πόλης στον κόσμο», και την αξία της συμμετοχής των πολιτών. Βαρύνουσα σημασία είχε επίσης η εισήγηση του Γιώργου Κρεμλή, Διευθυντή επί τιμή της Ευρωπαϊκής Επιτροπής και υπ. Ευρωβουλευτή με τη ΝΔ, σχετικά με τις δυνατότητες του νέου πλαισίου χρηματοδοτικών εργαλείων της ΕΕ για την κυκλική μετάβαση καθώς και την ανάγκη οδικού χάρτη εφαρμογής και αναγκαίων ρυθμίσεων για περιορισμό του όγκου των απορριμμάτων μέσω δράσεων χωριστής συλλογής και φόρου ταφής σε επίπεδο ικανό να αποτελέσει κίνητρο προσαρμογής.
Τη δημιουργική φωνή της κοινωνίας των πολιτών και την πολύτιμη γνώση της ακαδημαϊκής κοινότητας εξέφρασαν μεταξύ άλλων η Πρόεδρος της ECOCITY Μαργαρίτα Καραβασίλη, ο διευθυντής της «Οργάνωση-Γη» Κωνσταντίνος Μαχαίρας και ο Καθηγητής Μηχανικών Διεργασιών και Συστημάτων στο ΕΜΠ Αντώνης Κοκόσης. Η Όλγα Σκιάδη παρουσίασε εκ μέρους του ΕΣΔΝΑ το πρωτοποριακό πρόγραμμα SWAN, με τη δημιουργία πλατφόρμας ανταλλαγής βιομηχανικών πόρων σε διαβαλκανικό επίπεδο. Παράλληλα, καθ’ όλη τη διάρκεια του Forum προβαλλόταν στον χώρο του Μεγάρου πρωτότυπη έκθεση φωτογραφιών της ομάδας Green Project «με πράσινες γωνιές της πόλης» από 4 ηπείρους, υπό την καλλιτεχνική επιμέλεια του Γιάννη Τζώρτζη.
Από τον χώρο της Περιφέρειας αίσθηση έκανε η τοποθέτηση του υπ. περιφερειάρχη Αττικής Γιάννη Σγουρού, ο οποίος αναφέρθηκε σε συγκεκριμένα παραδείγματα από την περίοδο της θητείας του και τις νέες ευκαιρίες που παρουσιάζονται για την Περιφέρεια.
Τον συντονισμό των πολυάριθμων πάνελ, είχαν η Νόνη Καραγιάννη, Δημοσιογράφος και Γενική Διευθύντρια του Αθήνα 984, ο Γιώργος Κουβαράς, Δημοσιογράφος του Action 24 και ο Χρήστος Ρακοβίτης, μέλος ΔΣ της Symbiosis και project manager του ΟΤΕ.
O Αθήνα 984 και ο Action 24 ήταν χορηγοί επικοινωνίας του Forum. Η Matrix Pack, η ΕΥΔΑΠ και η Kapa Research ήταν οι χρυσοί χορηγοί του Athens Circular Forum.
Όπως αναφέρεται σε σχετική ανακοίνωση από αυτή τη διήμερη συζήτηση δεν έλειψε η άποψη της αγοράς, της βιομηχανίας, της μικρομεσαίας και νεοφυούς επιχειρηματικότητας. Η Λυδία Πολυχρονοπούλου, Αντιπρόεδρος της Symbiosis και επικεφαλής εταιρικής κοινωνικής ευθύνης της Matrix Pack, παρουσίασε το όραμα μια ελληνικής εξαγωγικής εταιρείας που ηγείται πανευρωπαϊκά της σταδιακής αντικατάστασης πλαστικού μιας χρήσης από βιοδιασπώμενα υλικά. Ο αντιδήμαρχος Βριλησσίων και εκτελεστικό μέλος ΔΣ της ΕΥΔΑΠ Κωνσταντίνος Βαφειάδη αναφέρθηκε στην περίπτωση των αστικών υποδομών και της βιώσιμης διαχείρισης του νερού, ο Κωνταντίνος Πιστιόλας ξεδίπλωσε με εντυπωσιακά παραδείγματα τη διττή του «κυκλική εμπειρία» στην αγροδιατροφική βιομηχανία (Agrino) και τον βιώσιμο Τουρισμό (Marpessa Hotel). Καθοριστικής σημασίας ήταν όσα είπε ο Νίκος Αντωνίου, που με την πλούσια εμπειρία του ως Investment Manager στον χώρο του Venture Capital και τις πρόσφατες διεθνείς του παραστάσεις από Αμερική, Ισραήλ και Κύπρο ανέλυσε τα σύγχρονα επενδυτικά εργαλεία και την αυξανόμενη τάση για “impact investments” («επενδύσεις αντικτύπου»), κεντρίζοντας το ενδιαφέρον ιδίως των νέων επιχειρηματιών του Forum. Τη δυναμική της νεοφυούς επιχειρηματικότητας στον χώρο της κυκλικής οικονομίας ανέπτυξε ο CEO της EVOTROPIA και υπ. Δρ. ΕΜΠ Γιώργος Καρακατσάνης. Σημαντική ήταν επίσης η παρέμβαση του Δημήτρη Σίμου (AFI, Symbiosis) που αναφέρθηκε στην εμπειρία του από τον χώρο των μικροπιστώσεων και επισήμανε την ανάγκη δημιουργίας δικτύου και hub για κυκλικές επιχειρήσεις. Εξαιρετικά χρήσιμες για τη σύνοψη των συμπερασμάτων και την κατανόηση του καινοτόμου αυτού αντικειμένου ήταν οι ομιλίες του Μηχανικού με εμπειρία στον κατασκευαστικό τομέα Σπύρου Κοκόλη και της οικονομολόγου με εμπειρία σε θέματα κοινωνικής οικονομίας Μαρίσας Αντωνοπούλου εκ μέρους της Symbiosis.
Στην ομιλία του ο Γεράσιμος Ρουτζούνης εκ μέρους της Kapa Research, ανέλυσε καταναλωτικές συμπεριφορές και παραγωγικές τάσεις και ανέδειξε την αξία μιας ανθρωποκεντρικής και ρεαλιστικής προσέγγισης που θα ενδυναμώνει την πρόσβαση και τη συμμετοχή των πολιτών στην πράσινη καινοτομία, λαμβάνοντας υπόψη το κόστος ζωής. Κλείνοντας, ανακοίνωσε ότι η Kapa Research θα εκπονήσει τους επόμενους μήνες μια πρωτοποριακή μελέτη της αγοράς (market study) για την κυκλική οικονομία στην Ελλάδα.
Στη συμπερασματική τοποθέτηση, ο Αλέξανδρος Καρύδης-Καρανδρέας, Nομικός και Γραμματέας της Symbiosis, ανέπτυξε τη στρατηγική της Οργάνωσης στο άμεσο μέλλον και τη συγκρότηση Ομάδας Εργασίας με τη συμμετοχή διακεκριμένων προσωπικοτήτων από όλους τους κρίσιμους χώρους που θα αναλάβει τη διαμόρφωση ενός Μανιφέστου για τις Κυκλικές Πόλεις στην Ελλάδα αμέσως μετά τις Δημοτικές και Περιφερειακές Εκλογές και την παρακολούθησή του, σε ειδική διάσκεψη που προγραμματίζεται για τον ερχόμενο Οκτώβριο. Επεσήμανε με νόημα ότι «σε έναν κύκλο κάθε σημείο είναι ταυτόχρονα αρχή και τέλος», θυμίζοντας τα λόγια του Ηρακλείτου και έκλεισε τονίζοντας ότι «η συνεργασία όλων των κρίσιμων παιχτών για μια κυκλική και βιώσιμη ανάπτυξη κρύβει το βαθύτερο αίτημα για επιστροφή του μέτρου και της ισορροπίας στη συλλογική ζωή, αξιών οικουμενικών και σύμφυτων με τον ελληνικό πολιτισμό. Μόνο έτσι θα γίνει πράξη η αρμονική Συμβίωση».
Η Κυκλική Οικονομία αφορά στη μετάβαση από το τρέχον γραμμικό μοντέλο λήψης-χρήσης-απόρριψης υλικών στην παραγωγή και στην κατανάλωση, σε ένα μοντέλο όπου οι υλικοί και ενεργειακοί πόροι διατηρούνται σε κυκλοφορία στο οικονομικό σύστημα για όσο πιο μεγάλο διάστημα γίνεται, μέσα από ένα «βιομιμητικό μοντέλο αειφορίας», με μειωμένα κόστη και πολλαπλά οφέλη για όλους. Το ACF εστίασε ειδικότερα στην Αθήνα και στην Αττική που ως το κυριότερο αστικό συγκρότημα στη χώρα διαθέτει την ανάλογη κλίμακα, τους ανθρώπινους πόρους και τις οικονομικές δυνατότητες ούτως ώστε να αποτελέσει παράδειγμα ενσωμάτωσης κυκλικών πρακτικών για την Ελλάδα ως μια σύγχρονη ευρωπαϊκή πρωτεύουσα.
Πηγή: ΑΠΕ-ΜΠΕ
