Σε ανακοίνωση που δημοσιεύθηκε σήμερα, η Επιτροπή αποκαλύπτει πώς το επενδυτικό σχέδιο για την Ευρώπη –το σχέδιο Γιούνκερ- έχει συμβάλει στην επιστροφή των επενδύσεων σε βιώσιμο επίπεδο στην Ευρώπη, τέσσερα χρόνια μετά τη δρομολόγησή του.
Το επενδυτικό σχέδιο υπερέβη τον αρχικό στόχο και τις αρχικές προσδοκίες του και έχει πλέον προσελκύσει επενδύσεις αξίας 360 δισ. ευρώ, εκ των οποίων τα δύο τρίτα προέρχονται από ιδιωτικούς πόρους. Χάρη στην υποστήριξη του Ευρωπαϊκού Ταμείου Στρατηγικών Επενδύσεων (ΕΤΣΕ), 850 000 μικρές και μεσαίες επιχειρήσεις είναι πλέον σε θέση να επωφεληθούν της βελτιωμένης πρόσβασης σε χρηματοδότηση. Σύμφωνα με εκτιμήσεις, το ΕΤΣΕ έχει ήδη υποστηρίξει περισσότερες από 750 000 θέσεις εργασίας, ενώ 1,4 εκατομμύρια θέσεις εργασίας αναμένεται να δημιουργηθούν έως το 2020, με θετικό αντίκτυπο σε εκατομμύρια νοικοκυριά στην Ευρώπη.
Το σχέδιο Γιούνκερ έχει ήδη οδηγήσει στην αύξηση του ΑΕΠ της ΕΕ κατά 0,6 %, ποσοστό που αναμένεται να ανέλθει σε 1,3 % έως το 2020. Επωφελούνται όλα τα κράτη μέλη, ιδίως εκείνα που επλήγησαν περισσότερο από την κρίση. Το επιτυχημένο μοντέλο του ΕΤΣΕ εξελίσσεται σήμερα στο νέο σημείο αναφοράς για επενδύσεις που υποστηρίζονται από την ΕΕ, τόσο εντός όσο και εκτός της ΕΕ, ενώ προτείνονται από την Επιτροπή το νέο ταμείο InvestEU και ο Μηχανισμός Γειτονίας, Ανάπτυξης και Διεθνούς Συνεργασίας για τον επόμενο μακροπρόθεσμο προϋπολογισμό της ΕΕ.
Ο Αντιπρόεδρος της Επιτροπής, αρμόδιος για την Απασχόληση, την Ανάπτυξη, τις Επενδύσεις και την Ανταγωνιστικότητα, Γίρκι Κάταϊνεν δήλωσε σχετικά: «Το επενδυτικό σχέδιο άλλαξε το τοπίο. Έπειτα από τέσσερα χρόνια, ο νέος και μοναδικός αυτός τρόπος προσέλκυσης ιδιωτικών επενδύσεων για το δημόσιο συμφέρον έχει αποφέρει στην οικονομία 360 δισ. ευρώ σε νέα χρηματοδότηση. Έχουμε επίσης συμβάλει στην έναρξη υλοποίησης καινοτόμων έργων και έχουμε βελτιώσει το επενδυτικό περιβάλλον στην Ευρώπη. Στον επόμενο μακροπρόθεσμο προϋπολογισμό της ΕΕ, θέλουμε να διατηρήσουμε αυτή τη δυναμική και να εξασφαλίσουμε ότι το επιτυχημένο μοντέλο του επενδυτικού σχεδίου θα αποτελέσει το νέο ευρωπαϊκό πρότυπο για τη στήριξη των επενδύσεων.»
Πράγματι, η αναντίρρητη επιτυχία του σχεδίου Γιούνκερ έγκειται, εκτός από την επενδυτική του διάσταση, στις δύο ακόμη διαστάσεις του. Η ειδικά προσαρμοσμένη στήριξη που παρασχέθηκε σε εκατοντάδες φορείς υλοποίησης έργων στο πλαίσιο του Ευρωπαϊκού Κόμβου Επενδυτικών Συμβουλών, που έχει ήδη επεξεργαστεί 860 αιτήματα, αλλά και της Ευρωπαϊκής Πύλης Επενδυτικών Έργων, που παρέχει έναν εύκολα προσβάσιμο κατάλογο ώριμων έργων για πιθανούς επενδυτές, αποτελούν δύο σημαντικές καινοτομίες στο πλαίσιο αυτό.
Έχουν επίσης καταβληθεί προσπάθειες σε εθνικό αλλά και σε ευρωπαϊκό επίπεδο προκειμένου να αρθούν τα εμπόδια για τις επενδύσεις και για να καταστεί η Ευρώπη ακόμη πιο ελκυστικός χώρος, στον οποίο οι επιχειρήσεις θα εγκαθίστανται και θα ευημερούν. Σύμφωνα με τον στόχο του επενδυτικού σχεδίου και προκειμένου να βελτιωθεί περισσότερο το επενδυτικό περιβάλλον στην Ευρώπη, η ανακοίνωση τονίζει την ανάγκη να καταβληθούν οι εξής συνεχείς και συντονισμένες προσπάθειες:
Άρση των ρυθμιστικών εμποδίων: Η Επιτροπή έχει καταβάλει μεγάλες προσπάθειες για τη διευκόλυνση των διασυνοριακών συναλλαγών και για την παροχή μεγαλύτερης ρυθμιστικής προβλεψιμότητας και άνευ προηγουμένου επενδυτικών ευκαιριών στο πλαίσιο της Στρατηγικής για την Ενιαία Αγορά, της Ψηφιακής Ενιαίας Αγοράς, της Ένωσης Κεφαλαιαγορών και της Ενεργειακής Ένωσης. Η Επιτροπή, προβαίνοντας σε ξεχωριστή ανακοίνωση σε απολογισμό των εναπομεινάντων εμποδίων και των ευκαιριών στο πλαίσιο της ενιαίας αγοράς, καλεί επίσης το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο να προχωρήσουν ταχέως στην έγκριση των μεταρρυθμίσεων που έχουν καθοριστεί στο πλαίσιο αυτών των τεσσάρων στρατηγικών σε επίπεδο ΕΕ, όπως τα δομικά στοιχεία της Ένωσης Κεφαλαιαγορών που εναπομένουν.
Επιδίωξη διαρθρωτικών μεταρρυθμίσεων φιλικών προς τις επιχειρήσεις: Στο πλαίσιο του Ευρωπαϊκού Εξαμήνου, η Επιτροπή Γιούνκερ εισήγαγε μια νέα προσέγγιση, που βασίζεται σε ένα «ενάρετο τρίγωνο» διαρθρωτικών μεταρρυθμίσεων, επενδύσεων και δημοσιονομικής ευθύνης. Η προσέγγιση αυτή ήταν αποτελεσματική, καθώς διαπιστώθηκε πρόοδος σε όλα τα κράτη μέλη, κυρίως όσον αφορά τη διοίκηση και τις επιχειρηματικές συνθήκες. Ωστόσο, χρειάζεται μεγαλύτερη ώθηση στην εφαρμογή των διαρθρωτικών μεταρρυθμίσεων σε ορισμένες χώρες, για παράδειγμα στον τομέα των αποτελεσματικών δικαστικών συστημάτων.
Τόσο η Ετήσια Επισκόπηση της Ανάπτυξης του 2019 (ΕΕΑ), που δημοσιεύθηκε χθες στο πλαίσιο της φθινοπωρινής δέσμης μέτρων του Ευρωπαϊκού Εξαμήνου, όσο και η έρευνα του Ευρωβαρόμετρου, που δημοσιεύτηκε σήμερα, υποστηρίζουν την ιδέα ότι πρέπει να καταβληθούν περισσότερες προσπάθειες για την άρση των εμποδίων στις επενδύσεις στην Ευρώπη. Η ΕΕΑ υπογραμμίζει πόσο σημαντικό είναι να αξιοποιηθεί η βιώσιμη οικονομική ανάπτυξη, προκειμένου να εφαρμοστούν οι εθνικές μεταρρυθμίσεις για την αύξηση της παραγωγικότητας, την αποφυγή των αποκλεισμών και τη θεσμική ποιότητα, καθώς και για να υπάρξει στόχευση στην κάλυψη επενδυτικών κενών. Από την έρευνα του Ευρωβαρόμετρου προκύπτει ότι μόνο κάποιες από τις εταιρείες που συμμετείχαν στην έρευνα ήταν σε θέση να πραγματοποιήσουν μερικές ή όλες τις επιθυμητές επενδύσεις τους, γεγονός που υποδεικνύει εναπομείναντα ρυθμιστικά εμπόδια, όπως ο διοικητικός φόρτος.
Η πρόταση της Επιτροπής για τον επόμενο μακροπρόθεσμο προϋπολογισμό της ΕΕ αποσκοπεί ακριβώς στην ενίσχυση της θέσης της ΕΕ στην παγκόσμια οικονομία ως ελκυστικού επενδυτικού προορισμού. Το νέο ταμείο InvestEU θα βασιστεί στην επιτυχία του ΕΤΣΕ και θα έχει στόχο την αποδέσμευση επιπρόσθετου ποσού 650 δισ. € για επενδύσεις, ενώ το Πρόγραμμα Στήριξης Μεταρρυθμίσεων θα παρέχει τεχνική και οικονομική υποστήριξη στα κράτη μέλη ώστε να υλοποιήσουν τις μεταρρυθμίσεις. Η Επιτροπή καλεί το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο να σημειώσουν πρόοδο όσον αφορά τον επόμενο μακροπρόθεσμο προϋπολογισμό της ΕΕ και τις τομεακές του προτάσεις.
Ιστορικό
Το Επενδυτικό Σχέδιο για την Ευρώπη ή σχέδιο Γιούνκερ ξεκίνησε τον Νοέμβριο 2014, με στόχο να αναστραφεί η πτωτική τάση των χαμηλών επιπέδων επενδύσεων και να εισέλθει η Ευρώπη σε τροχιά οικονομικής ανάκαμψης. Χάρη στην καινοτόμο προσέγγισή του για τις επενδύσεις, τη χρήση περιορισμένων δημοσίων πόρων με εγγύηση του προϋπολογισμού της ΕΕ στον όμιλο της Ευρωπαϊκής Τράπεζας Επενδύσεων, σημαντικά ιδιωτικά και δημόσια κονδύλια χρησιμοποιήθηκαν κι εξακολουθούν να χρησιμοποιούνται για επενδύσεις σε διάφορους στρατηγικούς τομείς της οικονομίας της ΕΕ, όπως οι υποδομές και η στέγαση, η έρευνα και η ανάπτυξη, οι νέες τεχνολογίες και οι μέθοδοι παραγωγής, η εκπαίδευση και οι δεξιότητες, καθώς και η μετάβαση σε μια οικονομία χαμηλών εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα.
Τον Ιούλιο του 2018, το σχέδιο Γιούνκερ υπερέβη τον αρχικό επενδυτικό του στόχο των 315 εκατ. €. Στο πλαίσιο του ΕΤΣΕ έχουν εγκριθεί 993 πράξεις, που αναμένεται να οδηγήσουν σε επενδύσεις ύψους 360 δισ. ευρώ στα 28 κράτη μέλη της ΕΕ, ενώ ο στόχος για το 2020 είναι 500 δισ. ευρώ.
