Εννιά χρόνια έκλεισε πρόσφατα ο τομέας των έργων ΣΔΙΤ στην Ελλάδα. Μέσα σε αυτή την πορεία αυτό που μπορούμε να ξεχωρίσουμε είναι την δύσκολη αρχική επιβίωση τους λόγω της κρίσης και της πολιτικής τους αμφισβήτησης. Τα έργα με Σύμπραξη Δημόσιου και Ιδιωτικού Φορέα δεν ξεκίνησαν με προίκα τα ήδη καλά αποτελέσματα στο εξωτερικό αλλά με διστακτικότητα και πολλές φορές εχθρική στάση. Σε εκείνα τα πρώτα χρόνια οι προσπάθειες ξεκίνησαν με τα έργα σε σχολεία και πυροσβεστικούς σταθμούς. Χρειάστηκαν αρκετά χρόνια για να φτάσουμε από την ωρίμανση, στην φάση του διαγωνισμού και τελικά της υλοποίησης.
Παρά τα σημαντικά αποτελέσματα που είχαν με την ολοκλήρωση τους αυτά τα πρώτα ΣΔΙΤ, δεν είχαν πείσει και ιδιαίτερα. Θυμάμαι μάλιστα και τη δήλωση ενός πολιτικού, πίσω στο 2013, ότι τα ΣΔΙΤ έχουν περιορισμένη εφαρμογή και κυρίως είναι χρήσιμα σε έργα μεσαίου και μικρού κόστους.
Ο άνθρωπος που έχει βάλει αναμφίβολα τη σφραγίδα του σε όλη αυτή την πορεία είναι ο Ειδικός Γραμματέας ΣΔΙΤ, Νίκος Μαντζούφας που πραγματικά έχει συνδεθεί με αυτά τα έργα, έχει επιμείνει και τελικά έχει πείσει ότι τα ΣΔΙΤ δεν έχουν ένα πρόσωπο, μία χρήση αλλά με έξυπνη προσαρμογή μπορούμε να τα δούμε σε πολλές διαφορετικές εφαρμογές. Είναι ο άνθρωπος που έχει παραμείνει στην ίδια θέση εδώ και 9 χρόνια, χρόνος ρεκόρ για τα ελληνικά δεδομένα.
Μετά τα δύσκολα χρόνια των ΣΔΙΤ, σήμερα έχει έρθει η καταξίωση τους. Τα αιτήματα για τέτοιας μορφής έργα πέφτουν βροχή και πλέον δεν περιορίζονται ούτε σε είδος ούτε σε κόστος. Τα έργα που ήδη υλοποιούνται (ή έχουν ολοκληρωθεί) είναι 780εκ ατ. ευρώ είναι σχολεία, διαχειριστή απορριμμάτων, ευρυζωνικά δίκτυα, τηλεματική, ηλεκτρονικό εισιτήριο, πυροσβεστικοί σταθμοί, ψηφιακά πρακτικά δικαστηρίων.
Επίσης εγκεκριμένα είναι επιπλέον 420εκατ.ευρώ σε έργα όπως τα τα σχολεία στη Ρόδο και τα Χανιά, διαχείριση απορριμμάτων Ρόδου, Ιατροβιολογικο κέντρο Ακαδημίας Αθηνών. Αφήνουμε για το τέλος το ΣΔΙΤ για το τμήμα του ΒΟΑΚ από τη Χερσόνησο μέχρι τη Νεάπολη που τάραξε τα νερά και προσέλκυσε 5 σχήματα αφήνοντας πολλές υποσχέσεις για το μέλλον.
Αν σε αυτά προσθέσουμε και άλλα ΣΔΙΤ που προετοιμάζονται όπως τα νέα σχολεία στην Κεντρική Μακεδονία, το Φράγμα Χαβρία στη Χαλκιδική, τη Μαρίνα Ναυπλίου, τη Μαρίνα στη Νέα Μάκρη και το πιο πρόσφατο το έργο-γίγας των 700εκατ.ευρώ εγκεκριμένο ήδη Ultrafast Broadband PP, ο συνολικός απολογισμός των έργων ΣΔΙΤ στην Ελλάδα ανέρχεται σε 2,2δισ.ευρώ, ένα ποσό διόλου ευκαταφρόνητο αν σκεφτούμε για παράδειγμα ότι το πρόσφατο ΕΣΠΑ 2014-2020 για έργα υποδομής έχει προϋπολογισμό 5,1δισ.ευρώ.
Κρίσιμο σε όλα αυτά τα έργα, η εξαιρετική ποιότητα, χρόνοι υλοποίησης, σημαντικός ανταγωνισμός και διαφανείς διαγωνιστικές διαδικασίες. Ειδικά το τελευταίο είναι κομβικό. Η Παγκόσμια Τράπεζα κατέταξε την Ελλάδα 3η ανάμεσα σε 135 χώρες στην κατηγορία «Καλές διαγωνιστικές διαδικασίες σε έργα ΣΔΙΤ».
Αξίζει να αναφέρουμε πως τα ελληνικά έργα ΣΔΙΤ έχουν αποσπάσει σειρά από διεθνή βραβεία αναγνωρίζοντας την καινοτομία και την ποιότητα τους όπως:
-Σε μελέτη για την επιτροπή REGI του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου (2017), η Ελλάδα αναγνωρίζεται ως καινοτόμος στη χρηματοδότηση των έργων ΣΔΙΤ.
-Η Ελλάδα κατετάγη 3η παγκοσμίως ανάμεσα σε 135 χώρες στον τομέα των «Βέλτιστων Διαγωνιστικών Διαδικασιών σε έργα ΣΔΙΤ», σύμφωνα με την Έκθεση ΣΔΙΤ 2018 της Παγκόσμιας Τράπεζας.
-Διεθνής βράβευση των έργων ΣΔΙΤ 24 Σχολείων ως “Συμφωνία της Χρονιάς στον τομέα της εκπαίδευσης” από το περιοδικό World Finance.
-Διεθνής βράβευση του έργου ΣΔΙΤ Διαχείρισης Απορριμμάτων Δ. Μακεδονίας ως “Συμφωνία της Χρονιάς στον τομέα των Απορριμμάτων” από το περιοδικό World Finance.
-Πρώτο βραβείο για το έργο ΣΔΙΤ Διαχείρισης Απορριμμάτων Δ. Μακεδονίας στην κατηγορία “Waste Partnership” των βραβείων “Waste & Recycling Awards 2017”.
-Διεθνής βράβευση του έργου ΣΔΙΤ ανάπτυξης Ευρυζωνικών υποδομών σε αγροτικές περιοχές “Ευρωπαϊκό Βραβείο Ευρυζωνικότητας 2017” από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή.
-Διεθνής βράβευση του έργου ΣΔΙΤ ανάπτυξης Ευρυζωνικών υποδομών σε αγροτικές περιοχές στο παγκόσμιο συνέδριο του Συνδέσμου Πληροφορικής (WITSA) στην κατηγορία Digital Opportunity Awards 2018.
Φυσικά δεν ξεχνάμε πως μόλις πριν από λίγες μέρες μέσα από μία πολυήμερη διαδικτυακή ψηφοφορία στο ypodomes.com, έργο της χρονιάς 2018 βγήκε το ΣΔΙΤ Απορριμμάτων Ηπείρου αποδεικνύοντας και την ευρεία αποδοχή που έχουν πλέον τέτοιου είδους έργα. Το βραβείο θα δοθεί στο επερχόμενο 3ο Συνέδριο Υποδομών-Μεταφορών στις 19-20 Ιουνίου στο Μέγαρο Διεθνές Συνεδριακό Κέντρο Αθηνών.
Αυτό που φαίνεται τουλάχιστον σε αυτή τη χρονική συγκυρία είναι πως τα ΣΔΙΤ έρχονται να καλύψουν σημαντικά κενά από άλλα χρηματοδοτικά προγράμματα. Είναι εύκολα χρηματοδοτούμενα και μάλιστα από τράπεζες όπως η ΕΤΕπ ή άλλες εμπορικές τράπεζες, έχουν ξεκάθαρους όρους και βάζουν στο ίδιο τραπέζι το Δημόσιο με τον Ιδιωτικό τομέα παρέχοντας κέρδη και στα δύο μέρη.
Αυτό που θα χρειαστεί να παρατηρήσουμε στο επόμενο διάστημα είναι μέχρι που μπορεί να φτάσει το πεδίο των ΣΔΙΤ που ολοένα και μεγαλώνουν σε νέες διευρυμένες χρήσεις που φτάνουν από σχολεία και μονάδες απορριμμάτων μέχρι φράγματα, αυτοκινητόδρομους και ίντερνετ υπερυψηλών ταχυτήτων.
Πηγή: Νίκος Καραγιάννης-ypodomes.com
