Ενόψει της συνόδου των ηγετών της ΕΕ των 27 στο Σιμπίου της Ρουμανίας, στις 9 Μαΐου 2019, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή παρουσιάζει σήμερα μια σειρά συστάσεων πολιτικής για τον τρόπο με τον οποίο η Ευρώπη μπορεί να διαμορφώσει το μέλλον της σε έναν ολοένα και πιο πολυπολικό και αβέβαιο κόσμο.
Με τις εκλογές του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου στις 23-26 Μαΐου 2019 και την επακόλουθη αλλαγή της πολιτικής ηγεσίας των θεσμικών οργάνων της ΕΕ, έχει έρθει η ώρα για νέους προσανατολισμούς στην πολιτική και νέες προτεραιότητες. Καθώς τόσο οι προτεραιότητες που θέτουμε όσο και ο τρόπος με τον οποίο τις εξηγούμε στους Ευρωπαίους πολίτες και συνεργαζόμαστε γι’ αυτές μαζί τους θα είναι αποφασιστικής σημασίας για την ενίσχυση της Ένωσής μας, η Επιτροπή υποβάλλει επίσης προτάσεις για το πώς μπορούμε να επικοινωνούμε καλύτερα τις συλλογικές αποφάσεις μας. Οι προτάσεις αυτές αποτελούν τη συμβολή της Επιτροπής στο επόμενο στρατηγικό θεματολόγιο για την περίοδο 2019-2024.
Ο Πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, κ. Ζαν-Κλοντ Γιούνκερ, δήλωσε σχετικά: «Κάθε γενιά έχει χρέος να αλλάξει το πεπρωμένο των Ευρωπαίων προς το καλύτερο, τόσο στο παρόν όσο και στο μέλλον. Οφείλουμε να εκπληρώσουμε τη σταθερή υπόσχεσή μας για ειρήνη, πρόοδο και ευημερία. Οι προκλήσεις που αντιμετωπίζουμε συλλογικά οι Ευρωπαίοι πολλαπλασιάζονται μέρα με τη μέρα. Για να ευδοκιμήσει η Ευρώπη, τα κράτη μέλη της ΕΕ πρέπει να δράσουν από κοινού. Είμαι πεπεισμένος ότι μόνο υπό την ενότητα θα βρούμε το σθένος που απαιτείται για τη διατήρηση του ευρωπαϊκού τρόπου ζωής μας, την προστασία του πλανήτη μας και την ενίσχυση της παγκόσμιας επιρροής μας.».
Η σύνοδος κορυφής του Σιμπίου συγκαλείται κατόπιν αιτήματος που διατύπωσε ο Πρόεδρος Γιούνκερ στην ομιλία του για την κατάσταση της Ένωσης το 2017, όταν παρουσίασε οδικό χάρτη για μια πιο ενωμένη, πιο ισχυρή και πιο δημοκρατική Ένωση.
Ισχυρό ιστορικό
Επί μία δεκαετία αμείωτων μεταβολών και προκλήσεων, η Ευρώπη απέδειξε ότι είναι σε θέση να εκπληρώνει την υπόσχεση που έδωσε στους πολίτες για ειρήνη, ευημερία και πρόοδο (βλ. παράρτημα). Έως το καλοκαίρι του 2018, η Επιτροπή Γιούνκερ είχε υποβάλει όλες τις νομοθετικές προτάσεις για τις οποίες είχε δεσμευτεί κατά την έναρξη της θητείας της και ενέτεινε την επιβολή των υφιστάμενων κανόνων. Συνολικά, η Επιτροπή υπέβαλε 471 νέες νομοθετικές προτάσεις και μετέφερε επιπλέον 44 προτάσεις που παρουσιάστηκαν από προηγούμενες θητείες. Από αυτές, 348 προτάσεις εγκρίθηκαν ή συμφωνήθηκαν από το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο κατά τη διάρκεια της τρέχουσας θητείας. Είναι αξιοσημείωτο ότι στο 90 % περίπου των περιπτώσεων ο τελικός συμβιβασμός εγκρίθηκε με συναίνεση στο Συμβούλιο των Υπουργών και, ως εκ τούτου, υποστηρίχθηκε και από τα 28 κράτη μέλη. Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή απαριθμεί σήμερα 20 βασικά επιτεύγματα, καθώς και 10 βασικές προτάσεις που εξακολουθούν να εκκρεμούν στο Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο.
Το επόμενο στρατηγικό θεματολόγιο της ΕΕ
Με βάση την πρόοδο που έχει σημειώσει η Ένωσή μας τα τελευταία χρόνια, ακούγοντας τις απόψεις των πολιτών σε σχεδόν 1.600 διαλόγους με τους πολίτες και υπό το φως του αποτελέσματος των εκλογών του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, το στρατηγικό θεματολόγιο της ΕΕ για την περίοδο 2019-2024 είναι η κατάλληλη στιγμή για την αντιμετώπιση των προκλήσεων και των ευκαιριών στις οποίες καλείται να αντεπεξέλθει σήμερα η Ευρώπη. Η μελλοντική δράση θα πρέπει, κατά την άποψη της Επιτροπής, να επικεντρωθεί σε 5 διαστάσεις:
1. Προστατευτική Ευρώπη: Θα πρέπει να συνεχίσουμε τις προσπάθειές μας για την οικοδόμηση μιας αποτελεσματικής και γνήσιας Ευρωπαϊκής Ένωσης Ασφάλειας και τη μετάβαση προς μια πραγματική Ευρωπαϊκή Αμυντική Ένωση, ώστε η αμυντική συνεργασία εντός της ΕΕ να καταστεί ο κανόνας και όχι η εξαίρεση. Πρέπει επίσης να γίνουμε πιο προδραστικοί στη διαχείριση της μετανάστευσης. Αυτό απαιτεί ολοκληρωμένη δράση σε κάθε επίπεδο και μια γνήσια ενωσιακή προσέγγιση που θα βασίζεται στον επιμερισμό των ευθυνών και στην αλληλεγγύη μεταξύ των κρατών μελών.
2. Ανταγωνιστική Ευρώπη: Πρέπει να αναβαθμίσουμε, να εκσυγχρονίσουμε και να υλοποιήσουμε πλήρως την ενιαία αγορά σε όλες τις πτυχές της. Πρέπει να εστιάσουμε την έρευνα και την καινοτομία στις οικολογικές, κοινωνικές και οικονομικές μεταβάσεις και στις σχετικές κοινωνικές προκλήσεις. Πρέπει να επενδύσουμε σε βασικές ευρωπαϊκές ψηφιακές ικανότητες και να συνεργαστούμε για να δώσουμε ώθηση στην ευρωπαϊκή τεχνητή νοημοσύνη που έχει επίκεντρο τον άνθρωπο. Πρέπει να συνεχίσουμε να προωθούμε την ανάπτυξη και να εξασφαλίσουμε βιώσιμη ευημερία με την εμβάθυνση της Οικονομικής και Νομισματικής Ένωσης. Και πρέπει να συνεχίσουμε να στηρίζουμε τον μετασχηματισμό της ευρωπαϊκής αγοράς εργασίας, διασφαλίζοντας παράλληλα τον δίκαιο χαρακτήρα της.
3. Δίκαιη Ευρώπη: Πρέπει να συνεχίσουμε να επιτυγχάνουμε απτά αποτελέσματα όσον αφορά την υλοποίηση του Ευρωπαϊκού Πυλώνα Κοινωνικών Δικαιωμάτων. Πρέπει επίσης να συνεργαστούμε με τα κράτη μέλη για την επίτευξη της κοινωνικής ένταξης και της ισότητας, μεταξύ άλλων με την αντιμετώπιση των περιφερειακών ανισοτήτων, των αναγκών των μειονοτήτων, των ζητημάτων που αφορούν τα φύλα και της πρόκλησης της γήρανσης του πληθυσμού. Πρέπει να διαφυλάξουμε και να προωθήσουμε τις κοινές αξίες στις οποίες βασίζεται η Ευρωπαϊκή Ένωση, όπως το κράτος δικαίου. Χρειαζόμαστε μια δίκαιη και σύγχρονη φορολογική πολιτική· ποιοτική, οικονομικά προσιτή και προσβάσιμη υγειονομική περίθαλψη· και πρόσβαση σε ποιοτική, ενεργειακά αποδοτική και οικονομικά προσιτή στέγαση για όλους στην Ευρώπη.
4. Βιώσιμη Ευρώπη: Πρέπει να εκσυγχρονίσουμε την οικονομία μας, υιοθετώντας βιώσιμα μοντέλα κατανάλωσης και παραγωγής. Πρέπει να ενισχύσουμε τις προσπάθειές μας για την καταπολέμηση της κλιματικής αλλαγής και την αντιστροφή της περιβαλλοντικής υποβάθμισης. Πρέπει να στραφούμε προς μια κυκλική οικονομία με αποδοτικότερη χρήση των πόρων, προωθώντας την πράσινη ανάπτυξη, τη βιοοικονομία και τις βιώσιμες καινοτομίες. Και πρέπει να μεγιστοποιήσουμε το δυναμικό της Ενεργειακής Ένωσης αντιμετωπίζοντας σημαντικές εναπομένουσες προκλήσεις, συμπεριλαμβανομένων της ενεργειακής ασφάλειας, του ενεργειακού κόστους για τα νοικοκυριά και τις επιχειρήσεις, καθώς και των επιπτώσεων στην κλιματική αλλαγή.
5. Ευρώπη που ασκεί επιρροή: Η Ευρώπη πρέπει να αναλάβει ηγετικό ρόλο στον κόσμο μέσω συνεπούς και ισχυρής στήριξης για μια πολυμερή, βασιζόμενη σε κανόνες παγκόσμια τάξη, με τα Ηνωμένα Έθνη στον πυρήνα της. Η ΕΕ θα πρέπει επίσης να θέσει ως προτεραιότητα την ανάπτυξη ισχυρών σχέσεων με τους κοντινούς γείτονες, οι οποίες θα βασίζονται σε σαφή ισορροπία δικαιωμάτων και υποχρεώσεων. Ο ενισχυμένος διεθνής ρόλος του ευρώ θα αυξήσει επίσης την οικονομική και νομισματική κυριαρχία της Ευρώπης.
Τόσο οι προτεραιότητες που θέτουμε όσο και ο τρόπος με τον οποίο τις εξηγούμε στους Ευρωπαίους πολίτες και συνεργαζόμαστε γι’ αυτές μαζί τους θα έχουν καθοριστική σημασία προκειμένου να καταστήσουμε την Ένωσή μας πιο ενωμένη, πιο ισχυρή και πιο δημοκρατική. Κατά τη διάρκεια της θητείας της, τα θεσμικά όργανα της ΕΕ, και ιδίως η Επιτροπή Γιούνκερ επιδίωξαν να επικοινωνήσουν με έναν τρόπο περισσότερο πολιτικό και στρατηγικό. Τα διδάγματα που αντλήθηκαν από την εμπειρία αυτή δείχνουν ότι είναι πια καιρός να σταματήσουμε να εθνικοποιούμε τις επιτυχίες και να καταλογίζουμε τις αποτυχίες στην Ευρώπη· αντίθετα, θα πρέπει από κοινού να εξηγούμε καλύτερα τις κοινές αποφάσεις και πολιτικές μας.
