Την Κεντρική Ομιλία του Υπουργού Οικονομικών κ. Χρήστου Σταϊκούρα, περιελάμβανε μεταξύ άλλων το Συνέδριο για τα Κόκκινα Δάνεια 2nd NPL Summit.
Ο Υπουργός ανακοίνωσε ότι το τελικό νομοσχέδιο του «Ηρακλή» επιφυλάσσει ευχάριστες εκπλήξεις: η εφαρμογή του «Ηρακλή», που τις επόμενες εβδομάδες θα πάει προς ψήφιση στη Βουλή, θα επιφέρει μείωση κατά 40% στο συνολικό προβληματικό χαρτοφυλάκιο των κόκκινων δανείων, επισημαίνοντας ότι υπάρχει ιδιαίτερα έντονο ενδιαφέρον από επενδυτές.
Ο κ. Σταϊκούρας ανέφερε ότι στο επίκεντρο της πολιτικής του οικονομικού επιτελείου και της Κυβέρνησης βρίσκεται το νέο κανονιστικό/ρυθμιστικό πλαίσιο, η πλήρης αποκατάσταση στην πρόσβαση στις αγορές, η βελτίωση της οργανικής κερδοφορίας, η μείωση του πιστωτικού κινδύνου και η στροφή στον ψηφιακό μετασχηματισμό. Το οικονομικό επιτελείο, όπως αναφέρθηκε, στοχεύει «Να αναδείξει τα τραπεζικά συστήματα ξανά ως βασικό εργαλείο ανάπτυξης».
Περαιτέρω ο κ. Σταϊκούρας ανέφερε ότι οι θετικές προοπτικές της ελληνικής οικονομίας συναρτήσει του γενικότερου κυβερνητικού σχεδίου, έχουν βελτιώσει σταδιακά το τραπεζικό σύστημα. Ενδεικτικά, ανέφερε ότι «Οι καταθέσεις εσωτερικού αυξήθηκαν κατά 2 δις ευρώ κατά τους πρώτους μήνες της νέας κυβέρνησης».
Σε ό,τι αφορά το φλέγον πρόβλημα της μείωσης των κόκκινων δανείων, ο κ. Σταϊκούρας σημείωσε ότι από την πρώτη στιγμή, η κυβέρνηση υιοθέτησε λύση κατά τα πρότυπα της Ιταλίας (Ηρακλής). «Συνεχίζουμε απρόσκοπτα για την διευθέτηση των προβλημάτων αλλά και την στήριξη των ευάλωτων ομάδων και νοικοκυριών. Οφείλουμε να βγάλουμε τους Έλληνες οριστικά από τα πολυετή δεινά της οικονομικής κρίσης.
Κανείς δεν περισσεύει», ανέφερε ο κ. Σταϊκούρας.
Κατά τη διάρκεια της πρώτης μέρας του Συνεδρίου βγήκαν εξαιρετικά χρήσιμα συμπεράσματα και κατευθυντήριες γραμμές, που θα μπορέσουν να σταθούν ως πυλώνες στην αναπτυσσόμενη αγορά διαχείρισης κόκκινων δανείων και τραπεζικών ανοιγμάτων από τις νέες εταιρείες ειδικού σκοπού που θα τις διαχειρίζονται.
Ανοίγοντας την αυλαία του Συνεδρίου, ο κ. Κωνσταντίνος Ουζούνης, Γενικός Διευθυντής, της Ethos Media S.A, σημείωσε πως «η εν λόγω αγορά διαμορφώνει, κατά πολλούς, σε μεγάλο βαθμό την «επόμενη μέρα» της ελληνικής οικονομίας δρομολογώντας τις οικονομικές – επιχειρηματικές εξελίξεις το επόμενο διάστημα, γεγονός που καθιστά το συνέδριο ως μια πρώτης τάξης ευκαιρία να ακουστούν όλες οι απόψεις και τα μηνύματα προς την κοινωνία».
Σε αυτό το πλαίσιο, ανακοίνωσε ένα νέο αγγλόφωνο συνδρομητικό site της Ethos Media, το NPL Confidential, που στόχος του θα είναι η εξειδικευμένη πληροφόρηση και παρακολούθηση της αγοράς NPLs και NPEs, συνενώνοντας σε μια πηγή ενημέρωσης τον εγχώριο και διεθνή ανταγωνισμό, τράπεζες, funds και λοιπούς φορείς.
Με άξονα τις τράπεζες και τα NPLs κινήθηκε η ομιλία του κ. Κώστα Μιχαηλίδη, Αντιπροέδρου της Ελληνικής Ένωσης Τραπεζών και Προέδρου του Δ.Σ της Εθνικής Τράπεζας, ο οποίος εξήγησε ότι οι τράπεζες από «too big to fail» έχουν μετατραπεί σε «too small to win», περιγράφοντας το πλαίσιο των χαμηλών επιτοκίων, το βάρος των κόκκινων δανείων και τις νέες τεχνολογίες. Επεσήμανε πως απαιτείται ένα νέο όραμα, με ηγεσία που θα μπορεί να παίρνει δύσκολες αποφάσεις.
Ως την σημαντικότερη επίπτωση της δεκαετούς οικονομικής κρίσης σε οικονομία, επιχειρήσεις και νοικοκυριά χαρακτήρισε την υπόθεση των κόκκινων δανείων ο κ. Τάσος Πανούσης, Πρόεδρος της Ένωσης Διαχείρισης Απαιτήσεων από Δάνεια και Πιστώσεις (ΕΕΔΑΔΠ) και Διευθύνων Σύμβουλος της Eurobank FPS.
Σημειώνοντας χαρακτηριστικά πως «Καλούμαστε να βγάλουμε τον ελέφαντα από το δωμάτιο», ο κ. Πανούσης περιέγραψε τους βασικούς άξονες για την διαχείριση των NPLS με βιώσιμες λύσεις που στηρίζουν οικονομία και εταιρείες που έχουν προοπτικές, εντοπίζουν τους στρατηγικούς κακοπληρωτές, δίνουν νέες ευκαιρίες απασχόλησης σε στελέχη, ωθούν τις ξένες επενδύσεις και την αγορά ακινήτων, αντιμετωπίζουν τον ηθικό κίνδυνο στις τράπεζες και εν τέλει αποτρέπουν την δημιουργία κόκκινων δανείων εκ νέου.
Το βασικό νομικό πλαίσιο, τις εξελίξεις & τις τάσεις στην αγορά παρουσίασε από την πλευρά του ο κ. Δημήτρης Εμβαλώμενος, Διευθύνων Εταίρος της Δικηγορικής Εταιρείας Μπάχας, Γραμματίδης & Συνέταιροι (BGP).
Στο Πάνελ I με τον τίτλο «Νομικό Πλαίσιο» επεξηγήθηκαν αναλυτικά όλες οι νομικές λεπτομέρειες, το ιστορικό όλα αυτά τα χρόνια, οι τροποποιήσεις του Νόμου Κατσέλη (ν. 3869), ο ισχύον ν. 4605, οι προσδοκίες που δημιουργήθηκαν από τον Εξωδικαστικό Μηχανισμό και οι πλειστηριασμοί. Χρήσιμος είναι ο ρόλος της διαμεσολάβησης, ο οποίος σε θεσμοθετημένο κοινοτικό και εγχώριο πλαίσιο δίνει δυνατότητες προς όφελος και των δυο πλευρών με ταχύτητα, ευελιξία και εμπιστευτικότητα.
Στο πάνελ συμμετείχαν συμμετείχαν οι κ. Χαρίκλεια Απαλαγάκη, Γενική Γραμματέας της Ελληνικής Ένωσης Τραπεζών, ο κ. Ανδρέας Κ. Μπαζούρος, Δικηγόρος (LLB Hons, MBA in Finance) & Διευθύνων Εταίρος της “Μπαζούρος Δικηγορική Εταιρία», ο κ. Δημήτρης Εμβαλώμενος, Διευθύνων Εταίρος της Δικηγορικής Εταιρείας Μπάχας, Γραμματίδης & Συνέταιροι (BGP) και ο Δρ Θεόδωρος Κουτσούμπας, Ελληνικός Χρηματοοικονομικός Μεσολαβητής (Hellenic Financial Ombudsman) με συντονιστή τον κ. Γιάννη Μούργελα, Νομικό Σύμβουλος της Ελληνικής Ένωσης Τραπεζών.
«Είναι καλύτερο για τον πιστωτή να διαχειρίζεται το δάνειό του η τράπεζα ή άλλος διαχειριστής;», ήταν το ερώτημα που απασχόλησε το Debate στο 2nd NPL Summit με συντονιστή τον κ. Χρήστο Κώνστα, Δημοσιογράφο και Διευθυντή Σύνταξης της Ethos Media.
O κ. Γιώργος Τανισκίδης, Πρόεδρος Δ.Σ. της Optima Bank, ανέφερε σχετικά, ότι «Οι τράπεζες επί σειρά ετών ήταν.. ζαλισμένες, γιατί ο όγκος των πολιτών που δεν μπορούσαν να πληρώσουν τα δάνειά τους, ήταν τρομακτικός. Από την άλλη, ένιωθαν ενοχές επειδή ήταν οι ίδιες που είχαν χορηγήσει τα δάνεια, με αποτέλεσμα ουσιαστικά να μην ψάχνουν για λύση, αλλά για.. τιμωρία».
Ο ίδιος διευκρίνισε ότι προσωπικά προτιμά τη διαχείριση από ένα fund που π.χ. έχει αποκτήσει ένα δάνειο σε μια τιμή που το ικανοποιεί, παρά από την τράπεζα, που το έχει ακόμα εγγεγραμμένο στα βιβλία της, με ότι δυσκολίες αυτό συνεπάγεται.
Από την πλευρά της η κα Μαρία Βέργη, Γενική Διευθύντρια, Επικεφαλής SME Recovery, Intrum Hellas, ανέφερε ότι με την συνεργασία με την Τράπεζα Πειραιώς, συνέστησαν τον πρώτο mega servicer στην ελληνική αγορά. Η ίδια επεσήμανε ότι «Το credit management είναι η βασική μας δραστηριότητα, με τεχνογνωσία 100 ετών. Οι τράπεζες έχουν άλλη αποστολή, πρέπει να βοηθήσουν την υγιή οικονομία, ενώ εμείς ασχολούμαστε με την εξυγίανση των μη εξυπηρετούμενων δανείων τους».
Στο ίδιο μοτίβο και ο κ. Κωνσταντίνος Κλεισούρας, Partner, Head, Litigation, Restructuring & insolvency, KP Law firm σημείωσε πως οι νέες εταιρείες διαχείρισης δεν έχουν την πίεση των τραπεζών, διαθέτουν εργαλεία και εξειδικευμένες λύσεις που απαιτούνται, έχοντας την δυνατότητα να επαναφέρουν ένα κλίμα εμπιστοσύνης στην αγορά.
Τέσσερις αναμένεται να είναι οι βασικές τομές γύρω από τα NPLs το επόμενο διάστημα, σύμφωνα, με τον κ. Γιώργο Παυλάτο, Συνιδρυτή και Senior Partner, Octane Σύμβουλοι Επιχειρήσεων. Στο επίκεντρο θα τεθούν η διαχείριση νέων χαρτοφυλακίων σε συνδυασμό με χαρτοφυλάκια ακινήτων, η ανάγκη για proactive διαχείριση, η ανάληψη πιο μεγάλων assets προς διαχείριση (και όχι καταναλωτικά δάνεια χωρίς εξασφαλίσεις) και το νέο διαχειριστικό πλαίσιο στο οποίο αναζητούνται απόδοση, αλλαγές και γρήγορες διαδικασίες.
Ο κ. Manuel Enrich, Investor Relations Director, της Sareb, σε μαγνητοσκοπημένη ομιλία εξήγησε τις τάσεις, τις προοπτικές και τις δυνατότητες που δημιουργούνται στη διεθνή αγορά NPLs.
Με επίκεντρο τις «Διεθνείς Τάσεις» το Πάνελ με θέμα τις Διεθνείς Τάσεις φιλοξένησε τους κκ. Γιώργο Παυλάτο, Συνιδρυτή & Senior Partner της Octane Σύμβουλοι Επιχειρήσεων, τον κ. Χριστόφορο Στράτο, Senior Advisor, Resolute Asset Management, τον κ. Παναγιώτη Σχίζα, Ερευνητή, Τμήμα Τραπεζικής και Χρηματοοικονομικών, Πανεπιστήμιο Ζυρίχης και συντονιστή τον κ. Χρήστο Κώνστα, Δημοσιογράφο και Διευθυντή Σύνταξης της Ethos Media.
Ισπανία, Πορτογαλία και Ιταλία αποτελούν τα βασικά παραδείγματα στην διαχείριση μη εξυπηρετούμενων δανείων, οι οποίες έχουν περάσει στην επόμενη φάση (δευτερογενή αγορά, πώληση χαρτοφυλακίων χιλιάδων ακινήτων κ.λπ.). Άνθιση ωστόσο υπάρχει και στον τομέα των UTPs, προγράμματα μεταβίβασης δανείων που δεν χαρακτηρίζονται ακόμα τοξικά. Παράλληλα στο επίκεντρο, στο εξωτερικό, βρίσκονται και η διαχείριση των utilities (π.χ. λογαριασμοί ΔΕΚΟ).
Το προφίλ των συναλλαγών των κόκκινων δανείων που έχουν ολοκληρωθεί στην Ελλάδα ήταν το βασικό θέμα συζήτησης στο Πάνελ 2Β στο οποίο φιλοξενήθηκαν ο κ. Θεόδωρος Α. Καλαντώνης, Αναπληρωτής Διευθύνων Σύμβουλος, Troubled Assets Group, Τράπεζα Eurobank Ergasias AE, ο κ. Αλέξανδρος Βάσσος, Αντιπρόεδρος, ΔΣ & Partner, Diadikasia Business Consulting S.A, ο κ. Ιωάννης Βουγιούκας, Διευθύνων Σύμβουλος, Συνεταιριστική Τράπεζα Ηπείρου και ο κ. Άκης Μπής, Αντιπρόεδρος & Διευθύνων Σύμβουλος, Intrum Holdings Greece Μέλος ΔΣ, Intrum Hellas, με συντονιστή τον κ. Χρήστο Κώνστα, Δημοσιογράφο και Διευθυντή Σύνταξης της Ethos Media.
Κατά τις εκτιμήσεις 5-6 servicers θα μονοπωλήσουν την αγορά, ενώ θα υπάρξουν και άλλοι μικρότεροι με ακόμη πιο εξειδικευμένες λύσεις. Όπως ειπώθηκε, οι λύσεις με τις εταιρείες διαχείρισης είναι πιο ρηξικέλευθες: εξαγορά από την ίδια την εταιρεία που έχει το δάνειο, πώληση σε τρίτους ή αξιοποίηση του real estate. Βασική στρατηγική αποτελεί, με νομικές ενέργειες, η προσπάθεια με τον πελάτη ώστε να υπάρξει μια νέα βιώσιμη συμφωνία.
Αναλύθηκαν τα βήματα και τα οφέλη από την συμφωνία της Τρ. Πειραιώς με την Intrum όπως και οι εν εξελίξει διαδικασίες της Eurobank αναφορικά με την τιτλοποίηση των 7,5 δισ. ευρώ του χαρτοφυλακίου Cairo και την πώληση του 80% της μονάδας διαχείρισης καθυστερούμενων οφειλών FPS της Eurobank. Κοινή πεποίθηση αποτελεί το γεγονός ότι απαιτείται αλλαγή κουλτούρας και ατζέντας στα ΔΣ των τραπεζών, με φόντο την ανάπτυξη, καθώς κορυφαία προτεραιότητα παραμένει το ζήτημα των κόκκινων δανείων. Στόχο αποτελεί το NPE Ratio να υποχωρήσει το 2022 σε μονοψήφιο ποσοστό.
Θέμα την «Ελληνική Αγορά Εξυπηρέτησης Κόκκινων Δανείων» είχε το Πάνελ 2C με συντονιστή τον κ. Άρη Αρβανιτάκη, Managing director της UCI Greece Loan Management Services & Μέλος ΔΣ της Ένωσης Εταιρειών Διαχείρισης Απαιτήσεων από Δάνεια και Πιστώσεις. Σύμφωνα με τα στοιχεία, οι 4-5 μεγάλοι παίκτες της αγοράς κατέχουν μερίδιο 95% περίπου, την ώρα που αναμένεται να λάβουν άδεια επιπλέον 10 εταιρείες.
Όπως αποτυπώθηκε στο πάνελ υπάρχει κοινωνική ευαισθησία και μεγαλύτερη ευελιξία, βασικός γνώμονας όμως παραμένει το ROI (Return On Investment). Σημαντικό στοιχείο επίσης είναι ανάδειξη και η κατάρτιση ικανών στελεχών στην αγορά, η δημιουργία κουλτούρας και η δημιουργία νέων σύγχρονων εργαλείων. Όπως εκτίμησαν οι ομιλητές, τα κόκκινα δάνεια θα απασχολούν ακόμα τις τράπεζες για αρκετό καιρό, ενώ σημαντικός παράγοντας το επόμενο διάστημα αποτελεί η συνεργασία των επενδυτών.
Ομιλητές στο πάνελ ήταν:
η κ. Μαρία Ορφανίδου, Head of Business Development & Internal Governance, Eurobank FPS Greece, ο κ. Σταύρος Βενιζέλος, Αναπληρωτής Ανώτερος Διευθυντής Διαχείρισης Απαιτήσεων, Τομέας Διαχείρισης Απαιτήσεων, MELFIN Ανώνυμη Εταιρεία Διαχείρισης Απαιτήσεων από Δάνεια και Πιστώσεις, ο κ. Χάρης Κύρκος, Πρόεδρος, Δ.Σ, DV01 Asset Management, ο κ. George Fertu, Country Manager, APS Recovery Greece και η κα Φωτεινή Μπιτσιαρά, Επικεφαλής Διαχείρισης Επιχειρηματικού Χαρτοφυλακίου της Thea Artemis Financial Solutions A.E.D.A.D.P
Η πρώτη μέρα του 2nd NPL Summit έκλεισε με το Πάνελ που εξέτασε το «Εάν μπορεί η αγορά προβληματικών περιουσιακών στοιχείων να βοηθήσει στην αύξηση του ΑΕΠ» και συντονιστή τον κ. Κωνσταντίνο Ουζούνη, Γενικό Διευθυντή της Ethos Media S.A. Στο πάνελ συμμετείχαν ο κ. Ηλίας Λέκκος, Chief Economist, Όμιλος, Τράπεζας Πειραιώς και ο κ. Παναγιώτης Ε. Πετράκης, Καθηγητής του Τμήματος Οικονομικών Επιστημών στο Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών (ΕΚΠΑ).
Η μείωση κατά 25% του ΑΕΠ, οι πρακτικές από το τραπεζικό σύστημα και η συμπεριφορά των δανειοληπτών αποτέλεσαν τους βασικούς παράγοντες της δημιουργίας των κόκκινων δανείων, όπως σημείωσαν. Το πρόβλημα παραμένει ανησυχητικό παρά την μείωση στα 75 δις από 106 δις το 2016 μέσω διαγραφών και πωλήσεων, καθώς μόνο το 2018, σύμφωνα με την ΤτΕ, δημιουργήθηκαν 8 δις ευρώ νέα κόκκινα δάνεια.
Παράλληλα η διεθνής οικονομική συγκυρία και οι φόβοι ύφεσης σε συνδυασμό με το χαμηλό περιβάλλον επιτοκίων δημιουργούν σημαντικές προκλήσεις. Σύμφωνα με τα στοιχεία, ωστόσο, το ποσοστό απομόχλευσης προσεγγίζει τους ευρωπαϊκούς μέσους όρους, ήτοι 20% ανά έτος.
