Σε λειτουργία τίθεται, όπως επισημαίνει η Grant Thornton, το Κεντρικό Μητρώο Πραγματικών Δικαιούχων Νομικών Προσώπων: Κάθε είδους νομικά πρόσωπα και νομικές οντότητες που έχουν έδρα στην Ελλάδα ή ασκούν επιχειρηματική δραστηριότητα που φορολογείται στην Ελλάδα υποχρεούνται να τηρούν ειδικό Μητρώο Πραγματικών Δικαιούχων, το οποίο συνδέεται με το Κεντρικό Μητρώο Πραγματικών Δικαιούχων που τηρείται στη Γ.Γ.Π.Σ. του Υπουργείου Οικονομικών.
Πραγματικός Δικαιούχος: Το φυσικό πρόσωπο ή πρόσωπα στα οποία τελικά ανήκει το νομικό πρόσωπο ή νομική οντότητα, ή τα οποία το ελέγχουν, καθώς και το ή τα φυσικά πρόσωπα για λογαριασμό των οποίων διεξάγεται η επιχειρηματική δραστηριότητα. Η κατοχή ποσοστού μετοχών άνω του 25% ή ιδιοκτησιακού δικαιώματος άνω του 25% μιας εταιρείας από φυσικό πρόσωπο αποτελεί ένδειξη άμεσου ελέγχου αυτής.
Αν δεν μπορεί να προσδιοριστεί κανένα πρόσωπο σύμφωνα με την προηγούμενη περίπτωση, ή αν υπάρχουν αμφιβολίες ως προς το πρόσωπο που προσδιορίστηκε ως πραγματικός δικαιούχος, μπορεί να θεωρηθεί το φυσικό πρόσωπο που κατέχει θέση ανώτατου διοικητικού στελέχους διευθύνοντος την εταιρεία. Αυτό μπορεί να είναι το διευθυντικό στέλεχος ή ο υπάλληλος με υψηλή ιεραρχική θέση ικανή για τη λήψη αποφάσεων που επηρεάζουν την έκθεση σε κίνδυνο νομιμοποίησης εσόδων από εγκληματικές δραστηριότητες και χρηματοδότησης της τρομοκρατίας, ο οποίος γνωρίζει επαρκώς το βαθμό έκθεσης του νομικού προσώπου στον ανωτέρω κίνδυνο, χωρίς να είναι απαραίτητα μέλος του διοικητικού συμβουλίου.
Υπόχρεα Νομικά Πρόσωπα: Όλες οι μη εισηγμένες εμπορικές επιχειρήσεις (Α.Ε., Ε.Π.Ε., Ο.Ε., Ε.Ε., Ι.Κ.Ε. κλπ.), οι οντότητες μη κερδοσκοπικού χαρακτήρα (σύλλογοι, σωματεία, ιδρύματα κλπ), τα αλλοδαπά ιδρύματα και τα trust των οποίων ο ιδρυτής, ο εμπιστευματούχος ή ο δικαιούχος είναι φορολογικός κάτοικος Ελλάδος, οι συνεταιρισμοί (αστικοί, οικοδομικοί, αγροτικοί κλπ), οι αλλοδαπές εταιρείες με ιδιοκτησία ακινήτων στην Ελλάδα και τα αλλοδαπά Γραφεία του ν. 89.
Στοιχεία που αναρτώνται για τα υπόχρεα νομικά πρόσωπα: ΑΦΜ, Επωνυμία, Διακριτικός τίτλος, αριθμός ΓΕΜΗ, μορφή νομικού προσώπου ή νομικής οντότητας, στοιχεία επικοινωνίας και κωδικός αναγνώρισης νομικού προσώπου (Legal Entity Identifier), όπου απαιτείται.
Στοιχεία που αναρτώνται για τους πραγματικούς δικαιούχους: ΑΦΜ, πλήρη προσωπικά στοιχεία (όνομα, επώνυμο, πατρώνυμο, ημερομηνία γέννησης, υπηκοότητα, διεύθυνση κατοικίας κλπ), στοιχεία επικοινωνίας, φορολογική κατοικία, αλλά και η ιδιότητα με την οποία ο πραγματικός δικαιούχος σχετίζεται με το εν λόγω νομικό πρόσωπο (μέλος Δ.Σ., διευθύνων σύμβουλος, εντεταλμένος σύμβουλος, διοικητής, γενικός διευθυντής, άλλο πρόσωπο εντεταλμένο είτε άμεσα από το νόμο είτε από ιδιωτική βούληση είτε με δικαστική απόφαση στη διοίκηση, διαχείριση ή εκπροσώπηση της εταιρείας, εταίρος, μέτοχος, άλλη ιδιότητα).
Διαδικασία καταχώρησης και προθεσμίες: H καταχώρηση των δεδομένων στο Κεντρικό Μητρώο Πραγματικών Δικαιούχων γίνεται απευθείας στο σύστημα. Το σύστημα αυτό είναι ηλεκτρονικά συνδεδεμένο με τον ΑΦΜ κάθε νομικού προσώπου ή νομικής οντότητας, με χρήση διαδικτυακής ηλεκτρονικής εφαρμογής της Γενικής Γραμματείας Πληροφοριακών Συστημάτων. Οι εταιρικές και άλλες οντότητες που έχουν έδρα στην Ελλάδα ή που ασκούν επιχειρηματική δραστηριότητα που φορολογείται στην Ελλάδα οφείλουν να καταχωρούν επαρκείς, ακριβείς και επίκαιρες πληροφορίες σχετικά με τους πραγματικούς δικαιούχους τους, σύμφωνα με τα οριζόμενα στις διατάξεις των άρθρων 20-21 του ν. 4557/2018 (ενσωμάτωση της Οδηγίας 2015/849/EE).
Η καταχώρηση θα λάβει χώρα σε τρία στάδια:
- Μέχρι 14 Οκτωβρίου: γραφεία του ν.89, ναυτικές εταιρείες του ν.959/1979, αστικές εταιρείες δικηγόρων κλπ.
- Μέχρι 1 Νοεμβρίου: ΙΚΕ, Ελληνικά υποκαταστήματα αλλοδαπών εταιρειών, Αλλοδαπές εταιρείες ιδιοκτησίας ακινήτου στην Ελλάδα κλπ.
- Μέχρι 29 Νοεμβρίου: Ανώνυμες Εταιρείες, Εταιρείες Περιορισμένης Ευθύνης, προσωπικές εμπορικές εταιρείες κλπ.
Διασύνδεση και πρόσβαση στα στοιχεία του Μητρώου: Tο Κεντρικό Μητρώο Πραγματικών Δικαιούχων θα μπορεί να συνδέεται με άλλα μητρώα, όπως αυτά του Ελληνικού Εμπορικού Επιμελητηρίου και του Ελληνικού Κεντρικού Αποθετηρίου Τίτλων. Πρόσβαση στα στοιχεία του θα έχουν:
Η Αρχή Καταπολέμησης Νομιμοποίησης Εσόδων από Εγκληματικές Δραστηριότητες και άλλες αρμόδιες εποπτικές αρχές, όπως η Τράπεζα της Ελλάδος και η Επιτροπή Κεφαλαιαγοράς, χωρίς οποιοδήποτε περιορισμό.
Τα υπόχρεα πρόσωπα, συμπεριλαμβανομένων όλων των τραπεζών και χρηματοπιστωτικών ιδρυμάτων, και άλλες αρμόδιες αρχές, υπό τον περιορισμό η πρόσβαση να εξυπηρετεί σκοπούς άσκησης μέτρων δέουσας επιμέλειας.
Κάθε πρόσωπο ή οργανισμός που δικαιολογεί έννομο συμφέρον, κατόπιν αίτησης.
Προβλεπόμενες κυρώσεις: Tα υπόχρεα νομικά πρόσωπα και οντότητες που δεν συμμορφώνονται με τις υποχρεώσεις τήρησης μητρώου και εγγραφής στο Κεντρικό Μητρώο αντιμετωπίζουν τις ακόλουθες διοικητικές κυρώσεις:
(α) Δέσμευση χορήγησης αποδεικτικού φορολογικής ενημερότητας και
(β) Επιβολή διοικητικού προστίμου ύψους 10.000 ευρώ και αυστηρή προθεσμία για τη συμμόρφωση με τις ανωτέρω υποχρεώσεις σε περίπτωση μη συμμόρφωσης ή υποτροπής, το πρόστιμο αυτό διπλασιάζεται.
