Κατά πλειοψηφία ψηφίσθηκε επί της Αρχής το σχέδιο νόμου του υπουργείου Οικονομικών «Ρυθμίσεις οφειλών και παροχή δεύτερης ευκαιρίας» από την Επιτροπή Οικονομικών της Βουλής. «Υπέρ» του νομοσχεδίου επί της Αρχής ψήφισε η ΝΔ ενώ καταψήφισαν τα κόμματα της αντιπολίτευσης.
Ο εισηγητής της πλειοψηφίας, Θεόδωρος Ρουσόπουλος, στην έναρξη της κατ’ άρθρο συζήτησης του νομοσχεδίου επισήμανε τη θετική γνώμη που εξέφρασαν οι κοινωνικοί φορείς κατά την ακρόασή τους στην Επιτροπή. Μεταξύ άλλων αναφέρθηκε αναλυτικά στα νέα αποτελεσματικά εργαλεία που θεσπίζονται για την πρόληψη και την αποφυγή της αφερεγγυότητας τόσο των φυσικών όσο και των νομικών προσώπων, της έγκαιρης προειδοποίησης του οφειλέτη για να μην περιέλθει σε κατάσταση γενικής αδυναμίας εξυπηρέτησης των υποχρεώσεών του. Μεταξύ άλλων χαρακτήρισε τομή την εισαγωγή του εξωδικαστικού μηχανισμού ρύθμισης οφειλών, ο οποίος θα δώσει τη δυνατότητα, όπως υπογράμμισε, τόσο σε φυσικά όσο και σε νομικά πρόσωπα να ρυθμίσουν τις οφειλές τους σε έως 240 δόσεις, δηλαδή σε έως 20 χρόνια. Επισήμανε τις πρόνοιες σχετικά με τους ευάλωτους οφειλέτες, σημειώνοντας ότι θα έχουν τη δυνατότητα να λάβουν επιδότηση για την αποπληρωμή των δανείων τους με υποθήκη την κύρια κατοικία για πέντε έτη. Η επιδότηση ξεκινά από το ποσό των 70 ευρώ ανά μήνα και φτάνει ως το ποσό των 210 ευρώ μηνιαίως, ανεξαρτήτως της σύνθεσης του νοικοκυριού και καλύπτοντας σημαντικό ποσοστό της μηνιαίας δανειακής επιβάρυνσης. Ανέφερε πως οφειλέτης που αποπληρώνει το χρέος του ή μέρος του χρέους του σε διάστημα το πολύ τριών ετών απαλλάσσεται από το υπόλοιπο της οφειλής οριστικά και δεν πληρώνει για μία ζωή, όπως ακούστηκε. Στην περίπτωση που τα φυσικά πρόσωπα διαθέτουν προς ρευστοποίηση πάγια περιουσιακά στοιχεία σημαντικής αξίας άνω του 10% της συνολικής οφειλής και ποσού, τουλάχιστον 100.000 ευρώ, η απαλλαγή έρχεται ένα έτος μετά την κήρυξη σε πτώχευση, καθώς σημείωσε πως είναι λανθασμένη η άποψη πως ένας οφειλέτης μπορεί να κηρυχθεί σε πτώχευση, αν δεν πληρώνει κάποιες από τις οφειλές του για έξι μήνες.
H εισηγήτρια της μειοψηφίας, Έφη Αχτσιόγλου ανέφερε πως ο ΣΥΡΙΖΑ διαφωνεί κάθετα με τη στρατηγική του νομοσχεδίου και όχι απλά σε κάποιες επιμέρους διατάξεις καθώς στη φιλοσοφία του δεν «βλέπει» το τι έχει συμβεί «με τα υπερχρεωμένα νοικοκυριά, τις τράπεζες και τη νέα κρίση που έρχεται…». Η βουλευτής του ΣΥΡΙΖΑ ανέφερε πως δημιουργείται ένα πλαίσιο γρήγορων και εκτεταμένων πτωχεύσεων για όλους, νοικοκυριά και επιχειρήσεις. Το νομοσχέδιο, είπε, «ικανοποιεί μόνο τις τράπεζες ενώ για όλους τους υπόλοιπους είναι “ταφόπλακα”, “ομηρία” και δεν προσφέρει καμία μια “δεύτερη ευκαιρία” όπως λέει η κυβέρνηση». Εξέφρασε την κάθετη διαφωνία της «τα φυσικά πρόσωπα να εξομοιώνονται στην διαδικασία της πτώχευσης με τις επιχειρήσεις και τα νομικά πρόσωπα. Τόνισε πως το νομοσχέδιο θεωρεί ως «ευάλωτους» τους συμπολίτες μας που έχουν εισόδημα έως 7.000 ευρώ ετησίως, όλοι οι άλλοι θα χάνουν αμέσως την πρώτη τους κατοικία. Σημείωσε ότι ο πτωχευμένος εργαζόμενος και συνταξιούχος θα πρέπει να επιβιώσει με 611 ευρώ το μήνα και καταργούνται τα 1.200 ευρώ του μήνα που μέχρι σήμερα είναι το ακατάσχετο όριο. Παρατήρησε πως σε διάταξη του νομοσχεδίου προβλέπεται «η άρση των κατασχεμένων για ξέπλυμα χρήματος, ώστε να ξεχρεώνονται οι τράπεζες», ενώ επιβαρύνεται επιπροσθέτως η θέση των εργαζόμενων καθώς «οι συμβάσεις εργασίας τους λύνονται αυτόματα και χωρίς αποζημίωση με την κήρυξη πτώχευσης». «Χειροτερεύει ο χρόνος απαλλαγής από τα χρέη, σε 3 από 2 έτη, που ισχύει», ενώ «στον εξωδικαστικό συμβιβασμό οι τράπεζες διατηρούν τον απόλυτο έλεγχο».
Ο ειδικός αγορητής του ΚΙΝΑΛ, Μιχάλης Κατρίνης ανέφερε πως η κατεύθυνση του νομοσχεδίου είναι η πτώχευση και η γρήγορη ρευστοποίηση, εκτίμησε πως θα οδηγηθούμε σε εκκαθαρίσεις και όχι σε εξυγιάνσεις. Υποστήριξε πως ο εξωδικαστικός συμβιβασμός απέτυχε γιατί οι τράπεζες δεν έκαναν βιώσιμες προτάσεις Τόνισε ότι η τάση στην Ευρώπη είναι να υπάρχει ξεχωριστό πλαίσιο πτώχευσης για τα φυσικά πρόσωπα σε σχέση με τις επιχειρήσεις, και πρόσθεσε «δεν είναι εισάγεται καμία δεύτερη ευκαιρία για τους υπερχρεωμένους αλλά για τους πιστωτές προκειμένου αυτοί να ικανοποιήσουν τις απαιτήσεις τους» Η κυβέρνηση, είπε «αντί να στηρίξει την αγορά και την επιχειρηματικότητα, επιλέγει να ενισχύσει τους λίγους και ισχυρούς, οδηγώντας σε λουκέτα και στη ‘’λύτρωση” της πτώχευσης, χωρίς καμία, σχεδόν, ευκαιρία για τους αδύναμους συμπολίτες μας. Αντί για κινήσεις διασφάλισης της κοινωνικής συνοχής, επιλέγει την περιθωριοποίηση και τη διεύρυνση των ανισοτήτων. Η βασική φιλοσοφία του νομοσχεδίου απέχει κατά πολύ από τη δική μας αντίληψη για και την ανάγκη προστασίας των ευάλωτων δανειοληπτών και της κύριας κατοικίας, τη στήριξη και την εξυγίανση των επιχειρήσεων που άντεξαν μια δύσκολη δεκαετία, τη διατήρηση των θέσεων εργασίας, μια πραγματική δεύτερη ευκαιρία για τους μικρομεσαίους».
Η ειδική αγορήτρια του ΚΚΕ, Μαρία Κομνηνάκα επέμεινε στην αντίθεση του κόμματός στις ρυθμίσεις του νομοσχεδίου καθώς όπως είπε αυτό «απέχει πολύ από το να παρέχει μια δεύτερη ευκαιρία τόσο στα υπερχρεωμένα λαϊκά νοικοκυριά, όπως και συνολικά σε επαγγελματίες και εμπόρους. Η σκοπιμότητα του νομοσχεδίου, είπε, «είναι το να αυξήσει την είσπραξη των οφειλών μιας μεγάλης μάζας λαϊκών νοικοκυριών που έχει συσσωρευτεί τα τελευταία χρόνια, μέσω της εκποίησης της όποιας περιουσίας ή των εισοδημάτων διαθέτουν και όχι βέβαια, να τους διευκολύνει να απαλλαγούν από αυτές». Η βουλευτής του ΚΚΕ, μεταξύ άλλων, ανέφερε πως με το νομοσχέδιο τίθεται όχι μόνο οριστική «ταφόπλακα» στην όποια έννοια προστασίας έχει απομείνει στην πρώτη κατοικία, αλλά κάνει ένα βήμα περισσότερο παρέχοντας τη δυνατότητα κήρυξης πτώχευσης ακόμα και για φυσικά πρόσωπα, ενώ μειώνει και το ακατάσχετο στα 600 ευρώ, αφήνοντάς τους «ψίχουλα» για να επιβιώσουν.
Ο ειδικός αγορητής της Ελληνικής Λύσης, Βασίλης Βιλιάρδος ανέφερε ότι στις fast track πτωχεύσεις θα ενταχθούν το 81% των μικρομεσαίων επιχειρήσεων, η σπονδυλική στήλη της ελληνικής οικονομίας, ενώ επισήμανε πως και με την υιοθέτηση ως μεταπτωχευτικού εισοδήματος τα 540 ευρώ, που είναι χαμηλότερο του θεσμοθετημένου ακατάσχετου, οι δύο αυτοί και μόνο λόγοι θα έφταναν για να καταψηφίσει το κόμμα τους το σχέδιο νόμου. Υποστήριξε πως η ένταξη της πρώτης κατοικίας στην πτωχευτική περιουσία, παραβιάζει το Σύνταγμα. Η χειρότερη στιγμή που μπορείς να υιοθετήσεις έναν νέο πτωχευτικό νόμο, ακόμη κι αν θα ήταν ιδανικός, είναι όταν η χώρα είναι χρεοκοπημένη. Διαφώνησε με σειρά άρθρων που όπως είπε παρέχουν νέες «προστασίες» και «εξασφαλίσεις» στις τράπεζες που έχουν ανακεφαλαιοποιηθεί και ενισχυθεί από τον έλληνα φορολογούμενο.
Ο ειδικός αγορητής του ΜέΡΑ25, Κρίτων Αρσένης ανέφερε πως το νομοσχέδιο αυτό «παραπλανητικά ονομάζεται δεύτερη ευκαιρία, είναι στην ουσία νομοσχέδιο καμίας ευκαιρίας για τις επιχειρήσεις, νομοσχέδιο χαριστικής βολής για τα νοικοκυριά, νομοσχέδιο μεγάλης ευκαιρίας για τις τράπεζες και τις εταιρείες, που ασχολούνται με τα χρέη». Υποστήριξε πως οι τράπεζες και οι διαχειριστές «θα ορίζουν de facto στις πτωχευμένες επιχειρήσεις, μοντέλο που συναντάμε μόνο στην Ουγγαρία του Ορμπάν» και πρόσθεσε ότι «μειώνεται κρυφά το ακατάσχετο του εισοδήματος και των λογαριασμών από τα 1.200 ευρώ στα 540 για ένα άτομο και στα 900 ευρώ για ζευγάρια, τα οποία θα χάνουν το σπίτι τους και θα πρέπει με αυτό το ποσό να επιβιώσουν, να νοικιάσουν, να ζήσουν». Είναι είπε «νομοσχέδιο χαριστικής βολής «για μικρές επιχειρήσεις, νοικοκυριά, την οικονομία, για τα δημόσια έσοδα και την απασχόληση» ένα νομοσχέδιο «υπέρ των τραπεζών και των εισπρακτικών εταιρειών και μόνο».
8 σημαντικές νομοθετικές βελτιώσεις στο νομοσχέδιο
Σε οκτώ σημαντικές νομοθετικές βελτιώσεις αλλά και σε απαντήσεις στα περισσότερα από τα 22 ερωτήματα που έθεσε η αντιπολίτευση, προχώρησε ο υπουργός Οικονομικών, Χρήστος Σταικούρας, κατά την ολοκλήρωση της επί των άρθρων συζήτησης του σχεδίου νόμου για τις ρυθμίσεις οφειλών και την «παροχή δεύτερης ευκαιρίας», στην επιτροπή Οικονομικών Υποθέσεων της Βουλής.
Ειδικότερα, ο υπουργός Οικονομικών ανέφερε ότι θα υπάρξουν νομοθετικές βελτιώσεις του νομοσχεδίου όπου:
* Θα διευκρινισθεί ρητά ότι πτωχευμένος οφειλέτης δεν πληρώνει ποσό πέραν του ακατάσχετου οριζόντιου ορίου των 1.250 ευρώ μηνιαίως, όπως ήδη ισχύει στη νομοθεσία, για να μην υπάρχουν αμφισημίες.
* Για την φορολόγηση των ποσών που πληρώνει ο πτωχευμένος που δεν απώλεσε περιουσία, θα διευκρινισθεί ρητά ότι τα ποσά δεν φορολογούνται.
* Αναφορικά με την δυνατότητα πληρωμής φόρων και εισφορών που θα πρέπει να πληρώνει ο πτωχευμένος που δεν απώλεσε περιουσία, θα διευκρινισθεί ρητά ότι το εισόδημα είναι το καθαρό, δηλαδή μετά την αφαίρεση φόρων και ασφαλιστικών εισφορών.
* Θα διευκρινιστεί ρητά ότι ο πτωχευμένος οφειλέτης θα μπορεί να λάβει απαλλαγή εάν η πτώχευσή του δεν είναι δόλια, παρότι έχει οφειλές στο Δημόσιο και ως εκ τούτου εκκρεμεί καταδίκη, ή έχει καταδικαστεί. Προφανώς, αν κάποιος έχει προβεί σε δόλιες συμπεριφορές, όπως έκδοση πλαστών εικονικών τιμολογίων, τριγωνικές συναλλαγές και άλλα, δεν θα λαμβάνει απαλλαγή οφειλών.
* Για το αν θα θεωρούνται ως ευάλωτοι όσοι είναι επιτηδευματίες, δηλαδή έχουν επιχειρηματική δραστηριότητα, θα διευκρινιστεί ρητά ότι όλα τα φυσικά πρόσωπα, ανεξαρτήτως του αν έχουν ή όχι επιχειρηματική δραστηριότητα, θα μπορούν να λάβουν όλες τις προστατευτικές πρόνοιες του νόμου και να συμπεριληφθούν στις πρόνοιες του φορέα απόκτησης ακινήτων σε περίπτωση πτώχευσής τους. Ο νόμος είναι ανοιχτός σε όλους, σε αντίθεση με το «νόμο Κατσέλη» που άφηνε απέξω όσους είχαν εμπορική δραστηριότητα.
* Για τους φορείς που δύνανται να υποστηρίζουν τους οφειλέτες στο πλαίσιο του μηχανισμού έγκαιρης προειδοποίησης, θα διευκρινιστεί ρητά ότι συμπεριλαμβάνονται και τα ινστιτούτα των κοινωνικών φορέων.
* Για τον ορισμό του οικονομολόγου και του λογιστή, θα διευκρινιστεί ρητά ότι αφορά σε φυσικά πρόσωπα, ενεργά μέλη του Οικονομικού Επιμελητηρίου της Ελλάδος, με συναφή προϋπηρεσία επί τουλάχιστον πέντε έτη, ή πιστοποιημένοι λογιστές φοροτεχνικοί με επαγγελματική άδεια Α’ τάξης, ή νομικά πρόσωπα που παρέχουν λογιστικές, φοροτεχνικές συμβουλευτικές υπηρεσίες.
* Για το χρονικό διάστημα που ελέγχονται για δολιότητα τα μέλη διοικητικού συμβουλίου, αυξάνεται το σχετικό όριο από 1 έτος σε 3 έτη. Συνεπώς, το συνολικό χρονικό διάστημα που δύναται να ελέγξει ο δικαστής, αυξάνεται από τρία σε πέντε έτη πριν την υποβολή αίτησης στο δικαστήριο.
Πηγή: ΑΠΕ-ΜΠΕ
