Μπορεί η πανδημία να μην έχει τελειώσει ακόμη και το 2020 (μάλλον και το 2021) να αποτελούν έτη τηλεργασίας για μεγάλη μερίδα εργαζομένων, ωστόσο σύμφωνα με την τελευταία έκθεση της εταιρείας Danos BNP Paribas συνεχίζει σχεδόν απτόητη η αγορά γραφειακών χώρων τόσο σε Αθήνα όσο και στη Θεσσαλονίκη.
Και στις δύο περιπτώσεις, η κύρια αιτία είναι η σταθερή ζήτηση (παρά την πανδημία) και η μικρή προσφορά γραφειακών χώρων στις νέες προδιαγραφές που απαιτούνται.
Παρά την αύξηση της τηλεργασίας ωστόσο θα εξακολουθούν να ζητούνται νέες σύγχρονες εγκαταστάσεις γραφείων στις μεγάλες πόλεις όπως η Αθήνα και η Θεσσαλονίκη.
Το μεγαλύτερο ενδιαφέρον παρουσιάζεται από φαρμακευτικές, τεχνολογικές και ενεργειακές εταιρείες.
Η αγορά της Αθήνας
Σύμφωνα με την Danos BNP Paribas, η αγορά της Αθήνας βρίσκεται ακόμη σε στάδιο ανάπτυξης και προσπαθεί να βρει το ρυθμό της. Η πόλη βρίσκεται στο επίκεντρο των επενδυτών (εγχώριων και αλλοδαπών) καθώς εξακολουθεί να είναι πολύ φθηνή (σε σχέση με τις υπόλοιπες ευρωπαϊκές πρωτεύουσες) και προσφέρει μεγάλες δυνατότητες ανάπτυξης.
Υπάρχουν αρκετά μεγάλα projects για νέα κτίρια γραφείων κατηγορίας Α (όπως το Importex project των Prodea – Dimand στη Συγγρού, το The Wave επίσης στις αρχές της Λ. Συγγρού, το νέο κτίριο γραφείων στο πρώην κτίριο του ΔΟΛ στη Μιχαλακοπούλου και το ανακαινισμένο κτίριο της Ελευθεροτυπίας στο Νέο Κόσμο).
Τα νέα αυτά κτίρια αναμένεται να καλύψουν εν μέρει τη ζήτηση αλλά υπάρχουν και άλλες μεγάλες επενδύσεις σε χώρος γραφείων που προγραμματίζονται για την επόμενη 5ετία. Εξάλλου, η έλλειψη ποιοτικών γραφείων στην πρωτεύουσα είναι μεγάλη και δεν αναμένεται να κορεσθεί η αγορά σύντομα.
Σύμφωνα με την ανάλυση οι αποδόσεις για κτίρια γραφείων Α κατηγορίας σε προνομιακές τοποθεσίες κυμάνθηκαν το 2020 στο 6%-6,5%, ενώ άγγιξαν το 7%-7,5% για γραφεία Β κατηγορίας επίσης σε προνομιακές τοποθεσίες και το 8%-8,5% για δευτερεύουσες τοποθεσίες.
Η αγορά της Θεσσαλονίκης
Από το 2018 έχει ξεκινήσει η μεγάλη επενδυτική κινητικότητα για νέα σύγχρονα γραφεία και στην αγορά της Θεσσαλονίκης. Σύμφωνα με την έκθεση της Danos BNP Paribas, το ενδιαφέρον συνεχίστηκε σχεδόν αμείωτο και το 2020, ειδικά κατά τη διάρκεια του 2ου εξαμήνου της χρονιάς.
Η αύξηση της ζήτησης σε συνδυασμό με τη σταθερά μειούμενη προσφορά έχουν οδηγήσει σε σημαντική αύξηση το ποσοστό απορρόφησης. Η πανδημία ενδεχομένως να επηρεάσει την ολοκλήρωση νέων συμφωνιών ή έστω να “παγώσει” τις εξελίξεις μέχρι να αρθούν τα περιοριστικά μέτρα.
Οι νέες προδιαγραφές για τα κτίρια γραφείων
Η αγορά γραφείων παγκοσμίως (και στην Ελλάδα) αλλάζει με ταχείς ρυθμούς λόγω της πανδημίας. Πλέον, η ζήτηση για νέα σύγχρονα γραφεία αποκτά νέες προδιαγραφές όπως:
- ποιοτικά κτίρια με έμβαση στη λειτουργικότητα και την ευεξία των εργαζομένων σε αυτά
- κτίρια με βιοκλιματικά χαρακτηριστικά για μικρότερη κατανάλωση ενέργειας και μικρότερο περιβαλλοντικό αποτύπωμα
- δομές που απομακρύνονται από το open plan που επικράτησε τα πολλά προηγούμενα χρόνια
- κτίρια κοντά σε δημόσιες συγκοινωνίες
