Η ελληνική οικονομία έχει αρχίσει να επωφελείται από τις ευμενείς επιδράσεις των πρώτων μέτρων της νέας κυβέρνησης που προέκυψε από τις εκλογές της 7/7/2019.
Οι αναγγελθείσες φοροελαφρύνσεις με μειώσεις του ΕΝΦΙΑ, του ΦΠΑ, του φόρου εισοδήματος φυσικών και νομικών προσώπων, κ.ο.κ. και η ενίσχυση του λειτουργικού πλαισίου των επιχειρήσεων μέσω απλοποίησης των διαδικασιών και επιτάχυνσης των αποφάσεων που αφορούν σε στρατηγικές επενδύσεις, δημιουργούν ένα κλίμα ευφορίας όχι μόνο στις αγορές, γεγονός το οποίο αποτυπώνεται στη σημαντική πτώση των αποδόσεων των ελληνικών ομολόγων, αλλά και τις επιχειρήσεις και τα νοικοκυριά. Αργά ή γρήγορα το κλίμα αυτό θα οδηγήσει σε αύξηση των επενδύσεων, της απασχόλησης και των μισθών, ιδίως από το 2020 και μετά. Υπάρχουν, όμως, βάσιμες ελπίδες ότι η ανάκαμψη της οικονομίας έχει ήδη αρχίσει στο β’ εξάμηνο του 2019.
Η καταναλωτική και η επενδυτική δαπάνη αναμένεται να αυξηθούν, καθώς νοικοκυριά και επιχειρήσεις προεξοφλούν την αύξηση του διαθέσιμου εισοδήματος που θα λάβει χώρα τα επόμενα χρόνια. Σε κάθε περίπτωση το 2019 θα είναι μια χρονιά μικτού αποτελέσματος, όπου θα συνυπάρχουν η επιβράδυνση που ήδη καταγράφηκε στα στοιχεία του ΑΕΠ του 1ου εξαμήνου και η προσδοκώμενη αύξηση του το 2ο εξάμηνο του έτους, λόγω των μέτρων τόνωσης της οικονομικής δραστηριότητας που λαμβάνονται. Όλα σχεδόν τα μέτρα που ελήφθησαν δεν έχουν προσωρινό χαρακτήρα, αλλά παράγουν μόνιμα αποτελέσματα, και η προσδοκία είναι ότι θα ενισχυθούν έτσι περαιτέρω στο μέλλον. Στο πλαίσιο αυτό, αναμένεται η αύξηση του ΑΕΠ για όλο το 2019 να παραμείνει κάτω από, αλλά κοντά στο, 2%, με την οικονομία να επιτυγχάνει ρυθμούς ανάπτυξης άνω του 3% από το 2020 και μετά.
Στο 2ο τρίμηνο του 2019 ο ρυθμός αύξησης του ΑΕΠ ενισχύθηκε (+1,9%), ωστόσο, συνολικά κατά το 1ο εξάμηνο του έτους η άνοδος του ΑΕΠ επιβραδύνθηκε σε σύγκριση με το αντίστοιχο διάστημα του 2018 (+1,5% το 1ο εξάμηνο του 2019, έναντι +2,1% το 1ο εξάμηνο του 2018). Ειδικότερα, σύμφωνα με τα προσωρινά στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ, κατά το 2ο τρίμηνο του 2019 ο ρυθμός ανάπτυξης διαμορφώθηκε σε +1,9%, έναντι +1,1% το προηγούμενο τρίμηνο και +1,5% το 1ο εξάμηνο του 2019, έναντι +2,1% το αντίστοιχο διάστημα του 2018.
Πιο αναλυτικά, η αποδυνάμωση του ρυθμού ανάπτυξης κατά το 1ο εξάμηνο του 2019 οφείλεται κυρίως στην κάμψη της ιδιωτικής κατανάλωσης (-0,1%, έναντι +1% το 1ο εξάμηνο του 2018) και στην αρνητική συμβολή του εξωτερικού τομέα, καθώς ο ρυθμός αύξησης των εξαγωγών αγαθών αποκλιμακώθηκε (+1,8%, έναντι +9,4% το 1ο εξάμηνο του 2018), ενώ ο ρυθμός αύξησης των εισαγωγών αγαθών ενισχύθηκε (+4,2%, έναντι -5,7% το αντίστοιχο διάστημα του 2018), με τη συμβολή του τουρισμού να παραμένει σχεδόν αμετάβλητη. Αντίθετα, η συμβολή της δημόσιας κατανάλωσης στην αύξηση του ΑΕΠ ήταν θετική, καθώς παρατηρείται μια μεγάλη αύξηση το 2ο τρίμηνο του 2019 (+5,3%), που σχετίζεται με την προεκλογική περίοδο.
Σημειώνεται ότι η δημόσια κατανάλωση κατά το 1ο εξάμηνο του 2019 συνέβαλε κατά 0,4 π.μ. στον ρυθμό αύξησης του ΑΕΠ. Συνεπώς, χωρίς αυτή την ενίσχυση της δημόσιας κατανάλωσης, η αύξηση του ΑΕΠ θα ήταν κοντά στο 1%. Ταυτόχρονα, οι επενδύσεις παρουσίασαν άνοδο (+7,6%, έναντι -13,8% το 1ο εξάμηνο του 2018), η οποία ωστόσο οφείλεται κυρίως στην αύξηση των αποθεμάτων (+€2 δισ. σε τρέχουσες τιμές), με τις επενδύσεις σε πάγια να εμφανίζουν στασιμότητα (+0,7%, έναντι +4,3% το 1ο εξάμηνο του 2018 (Δ01 και Δ02). Ειδικότερα, οι επενδύσεις σε κατοικίες εμφανίζουν ικανοποιητική αύξηση (+13,1%, έναντι +8,4% την αντίστοιχη περίοδο του 2018), όπως και σε μεταφορικό εξοπλισμό (+43,6% έναντι -51,6% το 1ο εξάμηνο του 2018), ενώ η άνοδος των επενδύσεων σε μηχανολογικό εξοπλισμό και σε τεχνολογίες πληροφορικής και επικοινωνιών επιβραδύνθηκε (+3,1% έναντι +21,9% το 1ο εξάμηνο του 2018 και +1,1%, έναντι +21,3% το 1ο εξάμηνο του 2018 αντίστοιχα).
Αντίθετα, οι επενδύσεις σε λοιπές κατασκευές μειώθηκαν (-26,9%, έναντι +21,6% το 1ο εξάμηνο του 2018, Δ03). Σημειώνεται ότι οι επενδύσεις σε μεταφορικό εξοπλισμό επηρεάζονται από μεταβολές στις εισαγωγές πλοίων που παρουσιάζουν μεγάλες διακυμάνσεις. Τα στοιχεία για εισαγωγές πλοίων έχουν ήδη αναθεωρηθεί σημαντικά προς τα κάτω (βλ. σχετικό Δελτίο Τύπου ΕΛΣΤΑΤ εδώ) και αναμένεται να επηρεάσουν σημαντικά πτωτικά τις εισαγωγές και τις επενδύσεις, χωρίς να επηρεάζεται το ΑΕΠ, όταν αναθεωρηθούν και τα στοιχεία των εθνικών λογαριασμών. Επίσης, οι λοιπές κατασκευές επηρεάζονται κυρίως από την πορεία υλοποίησης των μεγάλων έργων υποδομής, και ως εκ τούτου παρουσιάζουν επίσης μεγάλες διακυμάνσεις. Σε κάθε περίπτωση, χωρίς μεταφορές και κατασκευές πλην κατοικιών, οι επενδύσεις σε πάγια αυξήθηκαν κατά +11,3% το 1ο εξάμηνο του 2019 έναντι +23,6% την αντίστοιχη περίοδο του 2018.
Από την πλευρά της προσφοράς, η Ακαθάριστη Προστιθέμενη Αξία αυξήθηκε κατά +0,9% το 1ο εξάμηνο του 2019 (έναντι +2,1% το 1ο εξάμηνο του 2018), με τη μεταποίηση (+1,3%), τις κατασκευές (+34,5%), το εμπόριο μαζί με τις μεταφορές και τον τουρισμό (+3,2%) και τις επαγγελματικές υπηρεσίες (+3,2%) να κινούνται σε θετικό έδαφος. Στους υπόλοιπους κλάδους η ακαθάριστη προστιθέμενη αξία μειώθηκε, με τις μεγαλύτερες απώλειες να καταγράφονται στις τράπεζες (-10,1%, Δ04 και Δ05).
Την ίδια ώρα, η παραγωγικότητα της εργασίας (ακαθάριστη προστιθέμενη αξία ανά ώρα) σημείωσε αρνητική μεταβολή (-0,9%, έναντι αύξησης +0,7% το 1ο εξάμηνο του 2018 και +1,1% συνολικά το 2018), με τις ονομαστικές αυξήσεις στους μισθούς ανά ώρα να διαμορφώνονται σε +1,2% (έναντι +1,1% το 1ο εξάμηνο του 2018 και +3% συνολικά το 2018, Δ06 και Δ07). Η απασχόληση, επίσης, των μισθωτών και του συνόλου των εργαζομένων, με βάση τις ώρες εργασίας, συνεχίζει να αυξάνεται το 1ο εξάμηνο του 2019 με ρυθμούς +3,3% και +1,8% αντίστοιχα (Δ08).
Κατά τ΄ άλλα, από τις εξελίξεις στους βραχυχρόνιους δείκτες, ξεχωρίζει η σημαντική άνοδος του οικονομικού κλίματος και της καταναλωτικής εμπιστοσύνης τον Ιούλιο και τον Αύγουστο του 2019, η επιβράδυνση της ανόδου μεταποιητικής παραγωγής και των εξαγωγών το διάστημα Ιαν – Ιουλ 2019 και η αποδυνάμωση των λιανικών πωλήσεων, οι οποίες ωστόσο ανέκαμψαν τον Ιούνιο του 2019, την ώρα που ο τουρισμός εμφανίζει ικανοποιητική πορεία το 1ο εξάμηνο του 2019. Επίσης, η ανεργία εξακολουθεί να υποχωρεί, ενώ ο πληθωρισμός κινείται σε οριακά αρνητικό έδαφος τον Αύγουστο του 2019, αντανακλώντας μία σχετική αποδυνάμωση της εγχώριας ζήτησης.
