Βάσει της 23ης ετήσιας έκθεσης CEO της PwC, επίπεδα ρεκόρ σημειώνει η απαισιοδοξία των CEO για την παγκόσμια οικονομία. Το 53% προβλέπει επιβράδυνση του ρυθμού οικονομικής ανάπτυξης για το 2020, με το δείκτη για την Ελλάδα να κινείται στα αντίστοιχα επίπεδα. Σημαντική πτώση σημείωσε ο αριθμός των CEO που προβλέπουν αύξηση του ρυθμού οικονομικής ανάπτυξης από 44% το 2019 σε μόλις 23% το 2020 για την Ελλάδα.
Η έρευνα πραγματοποιείται για 23η συνεχή χρονιά με τη συμμετοχή 1.600 CEO από 83 χώρες του κόσμου και παρουσιάστηκε στην Ετήσια Συνάντηση του Παγκόσμιου Οικονομικού Φόρουμ στο Νταβός της Ελβετίας.
Η απαισιοδοξία των CEO για την παγκόσμια οικονομική ανάπτυξη είναι ιδιαίτερα υψηλή στη Βόρεια Αμερική, τη Δυτική Ευρώπη και τη Μέση Ανατολή με 63%, 59% και 57% αντίστοιχα των CEO από τις περιοχές αυτές να προβλέπουν χαμηλότερη παγκόσμια ανάπτυξη για τη φετινή χρονιά.
Ο Bob Moritz, Πρόεδρος του Δικτύου PwC σχολιάζει σχετικά:
«Δεδομένης της παρατεταμένης αβεβαιότητας που προκαλούν οι εμπορικές εντάσεις, τα γεωπολιτικά ζητήματα και η έλλειψη συναίνεσης για τον τρόπο αντιμετώπισης της κλιματικής αλλαγής, η κάμψη στην εμπιστοσύνη αναφορικά με την προοπτική οικονομικής ανάπτυξης δεν προκαλεί έκπληξη, σε αντίθεση με το εύρος της αλλαγής στη διάθεση. Οι προκλήσεις που έχει να αντιμετωπίσει η παγκόσμια οικονομία δεν είναι κάτι καινούργιο. Ωστόσο το μέγεθός τους και η ταχύτητα κλιμάκωσης ορισμένων από αυτές αποτελούν νέα εξέλιξη και σημείο συζήτησης ως προς τον εντοπισμό κοινού εδάφους για την αντιμετώπιση τους, από τους ηγέτες που έχουν συγκεντρωθεί στο Νταβός.
Παρά όμως τα υψηλά επίπεδα απαισιοδοξίας, εξακολουθούν να υπάρχουν πραγματικές ευκαιρίες. Ο συνδυασμός ευέλικτης στρατηγικής, εστίασης στην μεταβολή των προσδοκιών των εμπλεκομένων μερών και εμπειρίας που έχουν αποκτήσει οι περισσότεροι CEO τα τελευταία δέκα χρόνια (λόγω του απαιτητικού περιβάλλοντος), υποστηρίζουν την αποτελεσματική διαχείριση τυχόν οικονομικής ύφεσης, επιτυγχάνοντας συνεχή ανάπτυξη».
Σύμφωνα με τον Μάριο Ψάλτη, CEO, PwC Ελλάδας:
«Η χώρα μας έχει εισέλθει στη μετά-κρίση εποχή όπου η οικονομία έχει αρχίσει να ανακάμπτει και το επενδυτικό περιβάλλον βελτιώνεται σταδιακά. Το θετικό κλίμα δείχνει να επηρεάζεται από τις παγκόσμιες γεωπολιτικές εξελίξεις, που δημιουργούν αβεβαιότητα ως προς την ικανότητα της παγκόσμιας οικονομίας να συνεχίζει να αναπτύσσεται. Αυτές οι τάσεις αποτυπώνονται και στις απαντήσεις των Ελλήνων CEO, οι οποίοι πρόκεινται θετικά απέναντι στις προοπτικές των επιχειρήσεων τους, χωρίς ωστόσο να λείπει η ανησυχία για την παγκόσμια οικονομία».
Αντίθετα με τις εκτιμήσεις για το παγκόσμιο οικονομικό περιβάλλον, οι CEO είναι θετικοί για την προοπτική της δικής τους εταιρείας. Για την Ελλάδα, το 21% δείχνει «μεγάλη εμπιστοσύνη» στην ανάπτυξη της εταιρείας του για τους επόμενους 12 μήνες σημειώνοντας πτώση 2% σε σχέση με το 2019 ενώ το 67% παρουσιάζει «συγκρατημένη εμπιστοσύνη» με αύξηση 16% σε σχέση με το 2019.
Σε έναν μακροχρόνιο ορίζοντα 3ετίας, οι Έλληνες CEO εμφανίζονται πιο αισιόδοξοι με το 38% να καταγράφει «μεγάλη εμπιστοσύνη» και αύξηση 2% σε σχέση με το 2019. Αντίστοιχα, το 54% καταγράφει «συγκρατημένη εμπιστοσύνη» παραμένοντας στα ίδια επίπεδα με το 2019.
H αλλαγή στη διάθεση των CEO σε παγκόσμιο επίπεδο αναφορικά με την προοπτική αύξησης των εσόδων τους, αποδεικνύεται εξαιρετικός δείκτης πρόβλεψης για την παγκόσμια οικονομική ανάπτυξη. Συγκεκριμένα, αναλύθηκαν οι προβλέψεις των CEO από το 2008 και μετά, και ο συσχετισμός μεταξύ της εμπιστοσύνης των CEO στην αύξηση εσόδων 12μήνου και της πραγματικής ανάπτυξης που σημείωσε η παγκόσμια οικονομία υπήρξε μεγάλη.
Εφόσον αυτή η σχέση εξακολουθεί να ισχύει, η παγκόσμια οικονομία ενδέχεται να επιβραδυνθεί στο 2,4% το 2020, χαμηλότερα από πολλές εκτιμήσεις, όπως για παράδειγμα η πρόβλεψη για ανάπτυξη 3,4% τον Οκτώβριο, από το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο.
Η Κίνα αναζητά ανάπτυξη πέρα από τις ΗΠΑ
Οι συνεχιζόμενες εμπορικές διαμάχες και οι πολιτικές εντάσεις έχουν επιφέρει σημαντικό πλήγμα στην ελκυστικότητα των ΗΠΑ για τους CEO της Κίνας. Το 2018, το 59% των CEO της Κίνας επέλεξαν τις ΗΠΑ ως μία από τις τρεις κορυφαίες αγορές για ανάπτυξη, ενώ το 2020 το ποσοστό σημειώνει κατακόρυφη πτώση στο 11%. Η απώλεια των ΗΠΑ δημιούργησε ευκαιρία για την Αυστραλία, με το 45% των CEO της Κίνας να περιλαμβάνουν πλέον την Αυστραλία μεταξύ των τριών βασικών αγορών για ανάπτυξη, ενώ πριν δύο χρόνια βρισκόταν μόλις στο 9%.
Αυξάνονται οι ανησυχίες που σχετίζονται με τα γεωπολιτικά ζητήματα, την αβέβαιη οικονομική ανάπτυξη και την κλιματική αλλαγή
Μεταβολή καταγράφεται στις βασικές ανησυχίες των Ελλήνων CEO. Σημαντική είναι η μείωση του προβληματισμού σχετικά με τη φορολογική επιβάρυνση όπως αναδεικνύει η μετακίνηση από την 1η θέση με ποσοστό 54% το 2019 στη λίστα των “απειλών”, να μειώνεται στο 25% το 2020, φτάνοντας έτσι στην 11η θέση.
Αντίστοιχα, η αβεβαιότητα για την οικονομική ανάπτυξη έχει ανέβει από την 5η θέση της λίστας (2019 με 33%) στη 2η (2020 με 44%) ενώ τα γεωπολιτικά ζητήματα έχουν περάσει από την 8η (2019 με 31%) στην 1η θέση (2020 με 52%). Έντονος είναι και ο προβληματισμός σχετικά με την κλιματική αλλαγή μετακινούμενος από την 14η θέση (2019 με 18%) στην 4η (2020 με 40%).
Σε παγκόσμιο επίπεδο, οι βασικές ανησυχίες των CEO αφορούν στις εμπορικές διαμάχες ενώ η διαχρονική υπερβολική επιβολή κανονιστικών ρυθμίσεων για ακόμη μια χρονιά προσδιορίστηκε ως η νούμερο ένα απειλή. Επιπλέον, αυξανόμενοι είναι οι προβληματισμοί και για τις κυβερνοαπειλές, τόσο σε τοπικό όσο και σε παγκόσμιο επίπεδο.
Ρυθμιστικές αλλαγές στον κυβερνοχώρο
Ενώ οι CEO ανά τον κόσμο εκφράζουν ανησυχίες σχετικά με την υπερβολική επιβολή κανονιστικών ρυθμίσεων, προβλέπουν επίσης σημαντικές ρυθμιστικές αλλαγές στον τομέα της τεχνολογίας.
Παγκοσμίως, πάνω από τα δύο τρίτα των CEO πιστεύουν ότι οι κυβερνήσεις θα θεσπίσουν νέους νόμους για τη ρύθμιση του περιεχομένου του διαδικτύου και των μέσων κοινωνικής δικτύωσης αλλά και για τη διάσπαση των κυρίαρχων εταιρειών τεχνολογίας. Επίσης, η πλειοψηφία των CEO (51%) προβλέπει ότι οι κυβερνήσεις θα επιβάλλουν ολοένα και περισσότερο στον ιδιωτικό τομέα, την απόδοση ατομικής οικονομικής αποζημίωσης για τη συγκέντρωση προσωπικών δεδομένων.
Οι CEO ωστόσο εμφανίζονται διχασμένοι σχετικά με το βαθμό στον οποίο οι κυβερνήσεις επιτυγχάνουν τη σωστή ισορροπία μεταξύ της αύξησης της εμπιστοσύνης των καταναλωτών και τη διατήρηση της ανταγωνιστικότητας των επιχειρήσεων μέσα από το σχεδιασμό ρυθμίσεων για τα προσωπικά δεδομένα. Ως προς αυτό, το 41% δηλώνει θετικό προς την επίτευξη της σωστής ισορροπίας και το 42% εκφράζει αντίθετη άποψη.
Ο Γιώργος Κολλιδάς, Director, Technology consulting σχολιάζει:
«Στη νέα “ψηφιακή” εποχή που δημιουργεί τις συνθήκες για τη διαμόρφωση ενός «οικοσυστήματος στρατηγικών συνεργασιών», η διαχείριση των κινδύνων που σχετίζονται με τους «τρίτους» (έμπιστους συνεργάτες, παρόχους υπηρεσιών) δεν έχει αναδειχθεί στην Ελλάδα ως σημαντική παράμετρο στη διαμόρφωση μιας συνολικής στρατηγικής κυβερνοασφάλειας για την ασφάλεια των κρίσιμων υποδομών και τη προστασία των ευαίσθητων πληροφοριών ενός οργανισμού».
Η πρόκληση της αναβάθμισης των δεξιοτήτων
Ενώ σε παγκόσμιο επίπεδο, η έλλειψη βασικών δεξιοτήτων παραμένει κορυφαία απειλή για την ανάπτυξη, στην χώρα μας μεγαλύτερη ανησυχία προκαλεί η διατήρηση των εργαζομένων που έχουν ενταχθεί σε πρόγραμμα αναβάθμισης δεξιοτήτων.
Ταυτόχρονα, η διατήρηση και αναβάθμιση των δεξιοτήτων συγκαταλέγεται στη λίστα των απειλών για τους Έλληνες CEO. Σε παγκόσμιο επίπεδο δεν σημειώνεται μεγάλη πρόοδος στην αντιμετώπιση του προβλήματος, με μόλις 18% των CEO να αναφέρουν ότι έχουν κάνει «σημαντική πρόοδο» στη διαμόρφωση ενός προγράμματος αναβάθμισης δεξιοτήτων. Την ίδια άποψη εκφράζουν και οι εργαζόμενοι.
Στην έρευνα Hopes & Fears της PwC, σε ποσοστό 77% (σε 22,000 συμμετέχοντες), εργαζόμενοι σε όλο τον κόσμο αναφέρουν ότι θα ήθελαν να μάθουν νέες δεξιότητες ή να επανεκπαιδευθούν, αλλά μόλις το 33% νιώθει ότι του έχουν δοθεί οι ευκαιρίες να αναπτύξει ψηφιακές δεξιότητες εκτός των κανονικών του καθηκόντων.
«Η αναβάθμιση των δεξιοτήτων θα αποτελέσει ένα από τα κύρια θέματα που θα συζητηθούν αυτήν την εβδομάδα στο Νταβός και οι επικεφαλής των επιχειρήσεων, οι εκπαιδευτές, οι κυβερνήσεις και η κοινωνία των πολιτών πρέπει να συνεργαστούν για να διασφαλίσουν ότι οι εργαζόμενοι ανά τον κόσμο θα παραμείνουν απασχολούμενοι παραγωγικά σε ουσιαστικές θέσεις εργασίας που τους επιβραβεύουν. Οι επικεφαλής έχουν κρίσιμο ρόλο: παρόλη την ανασφάλεια για το μέλλον, οι άνθρωποι επιθυμούν να μάθουν και να εξελιχθούν και περιμένουν από εκείνους να παρέχουν έναν αξιόπιστο τρόπο για την επίτευξη αυτού του σκοπού», προσθέτει ο Bob Moritz.
Ο Μάριος Ψάλτης, CEO PwC Greece αναφέρει:
«Η ανάγκη για αντιμετώπιση των προκλήσεων που απορρέουν από τη τέταρτη Βιομηχανική Επανάσταση, απαιτεί νέες δεξιότητες και αλλαγή νοοτροπίας. Η τεχνολογία δεν αποτελεί απειλή, αντίθετα δημιουργεί ευκαιρίες για την ανάπτυξη νέων στρατηγικών που ανταποκρίνονται στις ανάγκες των οργανισμών και οδηγούν σε βιώσιμη ανάπτυξη. Οι Έλληνες CEO έχουν αναγνωρίσει την ανάγκη για την υιοθέτηση μιας τέτοιας κουλτούρας που είναι ανοιχτή στη τεχνολογία και σε νέους τρόπους εργασίας που προάγουν την αναβάθμιση των δεξιοτήτων».
Κλιματική αλλαγή – πρόκληση ή ευκαιρία;
Σε παγκόσμιο επίπεδο η κλιματική αλλαγή δεν έχει κάνει την εμφάνισή της ανάμεσα στις δέκα μεγαλύτερες απειλές, σε αντίθεση με την Ελλάδα που έχει καταλάβει την τέταρτη θέση. Ωστόσο, σε παγκόσμιο επίπεδο οι CEO αντιλαμβάνονται ολοένα και περισσότερο τα πλεονεκτήματα της ανάληψης δράσης για τη μείωση του περιβαλλοντικού αποτυπώματος τους.
Σε σύγκριση με μια δεκαετία πριν, οι CEO παγκοσμίως είναι πλέον δύο φορές πιθανότερο να «συμφωνήσουν απόλυτα» ότι η επένδυση σε πρωτοβουλίες για την κλιματική αλλαγή θα δώσει ώθηση στη φήμη τους. Παράλληλα, αναγνωρίζουν ότι οι σχετικές πρωτοβουλίες οδηγούν στη δημιουργία νέων ευκαιριών για προϊόντα και υπηρεσίες της επιχείρησής τους. Για την ανάδειξη των ευκαιριών αυτών σε success story, απαιτείται η υιοθέτηση των αρχών της κλιματικής αλλαγής σε όλο το εύρος της εφοδιαστικής αλυσίδας και της εμπειρίας του πελάτη μιας επιχείρησης.
