Σύμφωνα με την 23η έκδοση του Συλλόγου Football Money League που συντάσσει και δημοσιεύει το Sports Business Group της Deloitte, οι 20 ποδοσφαιρικοί σύλλογοι με τα υψηλότερα κέρδη παγκοσμίως σημείωσαν συνολικά έσοδα-ρεκόρ ύψους 10,6 δισ. δολαρίων.
Οι πέντε κορυφαίοι σύλλογοι, από πλευράς εσόδων, στο φετινό Money League είναι η Μπαρτσελόνα (με συνολικά έσοδα 959,3 εκατ. δολάρια), η Ρεάλ Μαδρίτης (με έσοδα 864 εκατ. δολάρια), η Μάντσεστερ Γιουνάιτεντ (με έσοδα 811,7 εκατ. δολάρια), η Μπάγερν Μονάχου (με έσοδα 753,1 εκατ. δολάρια) και η Παρί Σεν Ζερμέν (με έσοδα 725,5 εκατ. δολάρια). Αθροιστικά, τα έσοδα των πέντε αυτών συλλόγων είναι υψηλότερα από τα έσοδα που παράγουν οι σύλλογοι που βρίσκονται στις θέσεις 10 έως 20 της κατάταξης.
Οι ραδιοτηλεοπτικές μεταδόσεις παραμένουν η μεγαλύτερη επιμέρους ροή εσόδων, αντιπροσωπεύοντας το 44% των συνολικών εσόδων. Η ικανότητα προσέλκυσης σημαντικού εμπορικού ενδιαφέροντος είναι ένας βασικός παράγοντας που ξεχωρίζει τους συλλόγους που βρίσκονται στην κορυφή (δηλαδή εκείνους που παραδοσιακά αγωνίζονται στο UEFA Champions League σε τακτική βάση) από εκείνους στις τελευταίες θέσεις του Money League.
Είναι αξιοσημείωτο ότι παρόλο που μια παρατεταμένη περίοδος απουσίας από τις διοργανώσεις των συλλόγων της UEFA, ιδίως από το Champions League, μπορεί να επηρεάσει σημαντικά τα έσοδα, οι σύλλογοι στην κορυφή της κατάταξης εξαρτώνται σε μικρότερο βαθμό από τα έσοδα των ραδιοτηλεοπτικών μεταδόσεων από ότι οι μικρότεροι σύλλογοι.
Ο Dan Jones, Partner του Sports Business Group της Deloitte σημειώνει πως: «Ο ρυθμός ανάπτυξης στη βιομηχανία ποδοσφαίρου εξακολουθεί να ξεπερνά σε ρυθμό αυτή που παρατηρείται σε άλλους κλάδους, οι δε 20 κορυφαίοι σύλλογοι του Money League, αθροιστικά, κατέγραψαν για πρώτη φορά έσοδα άνω των 10 δισ. δολαρίων σε ένα μόνο έτος.
Αυτό που είναι αξιοσημείωτο στο φετινό Money League είναι η εμφανώς συνεχιζόμενη παρουσία ‘μίνι πρωταθλημάτων στο εσωτερικό του ίδιου του Money League’, καθώς οι σύλλογοι με τα μεγαλύτερα έσοδα συνεχίζουν να απομακρύνονται από τους υπόλοιπους».
Κάνοντάς το σωστά
Με την Μπαρτσελόνα να φθάνει στην κορυφή του Money League για πρώτη φορά και ταυτόχρονα να γίνεται η πρώτη ομάδα που ξεπερνάει το όριο των 900 εκατ. δολαρίων, στις δύο πρώτες θέσεις της φετινής κατάταξης φιγουράρουν, για δεύτερη συνεχή χρονιά, δύο ισπανικές ομάδες. Οι ρόλοι ωστόσο έχουν αντιστραφεί, με τη Ρεάλ Μαδρίτης να πέφτει στη δεύτερη θέση, ενώ η διαφορά μεταξύ της πρώτης και της δεύτερης θέσης είναι πλέον η υψηλότερη στην ιστορία του Money League (95,3 εκατ. δολάρια).
Η αύξηση των εσόδων της Μπαρτσελόνα μπορεί να αποδοθεί σε μεγάλο βαθμό στην αλλαγή της προσέγγισης του συλλόγου όσον αφορά τις επιχειρηματικές του δραστηριότητες, με την απόφαση ένταξης των εργασιών εμπορίας και αδειοδότησης στις σε in house επίπεδο να παίζει πρωταρχικό ρόλο. Αναγνωρίζοντας την ισχύ του εμπορικού σήματός του, ο σύλλογος απέκτησε μεγαλύτερο έλεγχο των εργασιών εμπορίας και αδειοδότησης, αντί να βασίζεται σε τρίτους για τις υπηρεσίες αυτές. Αυτό προσέφερε στο σύλλογο αυξημένο έλεγχο του τρόπου προώθησης και πώλησης των προϊόντων του, καθώς και τη δυνατότητα να καταλογίζει τα σχετικά έσοδα σε μεικτή αντί μίας καθαρής βάσης.
Ο κος Jones συμπληρώνει: «Η Μπάρτσα αποτελεί σαφές παράδειγμα της προσαρμογής ενός συλλόγου στις μεταβαλλόμενες συνθήκες της αγοράς, με τη μείωση της εξάρτησης από τα έσοδα από ραδιοτηλεοπτικές μεταδόσεις και την εστίαση στην αύξηση των εσόδων από δραστηριότητες που βρίσκονται υπό τον έλεγχό του. Η εμπορική λειτουργία του συλλόγου απέφερε έσοδα 437,6 εκατ. δολαρίων, τα οποία είναι περισσότερα από τα συνολικά έσοδα του συλλόγου που βρίσκεται στη 12η θέση του φετινού Money League.
Καθώς ο σύλλογος αναμένει περαιτέρω αύξηση των εσόδων από τις εμπορικές δραστηριότητες, αναμένουμε να διατηρήσει την πρώτη θέση και το επόμενο έτος, ενώ η Μπάρτσα φαίνεται να οδεύει σταθερά προς την ανάδειξή της, τα επόμενα χρόνια, ως του πρώτου συλλόγου του Money League με έσοδα που να αγγίζουν τα 1 δισ. δολάρια».
Για ακόμη μια φορά
Οι σύλλογοι από την Premier League εξακολουθούν να αποτελούν αριθμητική πλειοψηφία στις 20 πρώτες θέσεις του Money League, με οκτώ συλλόγους να είναι παρόντες στη φετινή έκδοση.
Η Μάντσεστερ Γιουνάιτεντ παραμένει τρίτη με έσοδα 811,7 εκατ. δολαρίων, αλλά προβλέπει έσοδα 725-750 εκατ. δολαρίων για την περίοδο 2019-2020, ως αποτέλεσμα της μη πρόκρισής της στο Champions League αυτής της σεζόν. Κάτι τέτοιο ενδέχεται να οδηγήσει τους ‘Κόκκινους Διαβόλους’ να πέσουν, στο Money League της επόμενης χρονιάς, στη χαμηλότερη θέση που κατείχαν ποτέ. Εξαιτίας αυτού, ο σύλλογος ενδέχεται να κινδυνέψει να χάσει τη θέση του ως ο σύλλογος με τα υψηλότερα έσοδα στην Premier League, για πρώτη φορά στην ιστορία του Money League.
Οι κυριότεροι εγχώριοι αντίπαλοι της Γιουνάιτεντ – η Μάντσεστερ Σίτι και η Λίβερπουλ – σημείωσαν έσοδα 696,6 εκατ. δολαρίων και 689,9 εκατ. δολαρίων αντίστοιχα, τη σεζόν 2018-2019. Οι μακροπρόθεσμες φιλοδοξίες της Λίβερπουλ για την κατάκτηση μιας από τις πέντε κορυφαίες θέσεις του Money League στο μέλλον είναι πιο ρεαλιστικές από ποτέ, ιδίως αν ο σύλλογος μπορέσει να αξιοποιήσει τις εντός έδρας πρόσφατες επιτυχίες του στην Premier League και την κατάκτηση του UEFA Champions League, του 2019.
Η Τότεναμ είναι όγδοη στην φετινή Money League, κατακτώντας την υψηλότερη θέση της μέχρι σήμερα και καταφέρνοντας να ξεπεράσει την Τσέλσι (με 585,3 εκατ. δολάρια) και την Άρσεναλ (με 508,3 εκατ. δολάρια) και να αναδειχθεί ως ο Λονδρέζικος σύλλογος με τα μεγαλύτερα έσοδα για πρώτη φορά από τη σεζόν 1996-1997. Τα έσοδα της Spurs αυξήθηκαν σε 594,5 εκατ. δολάρια, κάτι που σε μεγάλο βαθμό οφειλόταν στα αυξημένα έσοδα από ραδιοτηλεοπτικούς φορείς και εμπορικές πηγές, μετά από μια σεζόν κατά την οποία η ομάδα προχώρησε στον τελικό του Champions League και μετακόμισε στο Στάδιο Tottenham Hotspur.
Η Άρσεναλ υποχώρησε από την 9η στην 11η θέση συνολικά, γεγονός που αναδεικνύει τις οικονομικές συνέπειες της απουσίας της ομάδας από το Champions League για δεύτερη συνεχή σεζόν. Ως αποτέλεσμα, ο αριθμός των ομάδων της Premier League στην πρώτη δεκάδα της κατάταξης μειώθηκε σε πέντε αυτό το έτος, από έξι, που ήταν αριθμός ρεκόρ, κατά το προηγούμενο έτος.
Ο κος Sam Boor, Senior Manager του Sports Business Group της Deloitte, σχολιάζει: “Ο αντίκτυπος της συμμετοχής και των επιδόσεων στις διοργανώσεις της UEFA στα έσοδα είναι προφανής στο Λονδίνο και τη βορειοδυτική Ευρώπη, όπου η άνοδος της Λίβερπουλ, της Μάντσεστερ Σίτι και των Σπερς καθορίστηκε από το γεγονός ότι κατάφεραν να φθάσουν στη φάση των νοκ-άουτ του Champions League. Η σχετική υποχώρηση της Άρσεναλ είναι άμεσο αποτέλεσμα της μη συμμετοχής της στη διοργάνωση για δεύτερη συνεχή σεζόν, κάτι που μπορεί επίσης να συμβεί στη Μάντσεστερ Γιουνάιτεντ.”.
Ανά τον κόσμο
Πέρα από την Premier League, στις πρώτες 20 θέσεις φιγουράρουν και ομάδες από τα άλλα «μεγάλα πέντε» πρωταθλήματα ποδοσφαίρου – την γαλλική Ligue 1, την ισπανική La Liga, την γερμανική Bundesliga και την ιταλική Serie A. Κατά τη σεζόν 2018-2019 παρατηρήθηκε μια εντυπωσιακή διψήφια ποσοστιαία αύξηση σε όλες τις ροές εσόδων για την Παρί Σεν Ζερμέν, καθώς ο σύλλογος ανέβηκε στην πέμπτη θέση του Money League, την υψηλότερη θέση του από τη σεζόν 2014-2015. Ο σύλλογος κατέγραψε 414,6 εκατ. δολάρια εμπορικών εσόδων, το δεύτερο υψηλότερο ποσό στην ιστορία του Money League, αποτέλεσμα το οποίο αποδίδεται στην υπογραφή πέντε νέων συνεργατών και στην επέκταση των συμβάσεων με έξι παγκόσμια εμπορικά σήματα.
Η Γιουβέντους επιστρέφει στη 10η θέση στο φετινό Money League, καθώς τα έσοδά της αυξήθηκαν στα 405,2 εκατ. δολάρια. Η άφιξη του Κριστιάνο Ρονάλντο, ενός παίκτη-συμβόλου που από μόνος του έχει περισσότερους οπαδούς στο Instagram από ό,τι η Ρεάλ Μαδρίτης και η Μπαρτσελόνα μαζί, αύξησε την εμπορική ελκυστικότητα της Γιουβέντους. Ως αποτέλεσμα, η Juve είδε τα εμπορικά της έσοδα να αυξάνονται, εν μέρει λόγω της αύξησης της προβολής του εμπορικού της σήματος στη διάρκεια της σεζόν 2018-2019. Ο σύλλογος αύξησε επίσης τα έσοδα από τις πωλήσεις εμπορευμάτων ως αποτέλεσμα της υπογραφής του παίκτη-σύμβολο.
Ο κος Boor συμπληρώνει: «Η σύνθεση των 20 κορυφαίων συλλόγων παραμένει σχετικά σταθερή, με δύο μόνον νεοεισερχόμενους στο Money League – την Λυών στην 17η θέση και την SSC Νάπολι στην 20ή – που προχώρησαν στις διοργανώσεις της UEFA και επωφελήθηκαν από το νέο και πιο επικερδή μηχανισμό διανομής της UEFA που τέθηκε σε ισχύ στη διάρκεια της σεζόν 2018-2019».
Οι μόνοι σύλλογοι που δεν ανήκουν στα μεγαλύτερα πέντε πρωταθλήματα του κόσμου αλλά βρίσκονται στους 30 πρώτους είναι ο Άγιαξ στην 23η θέση (με έσοδα 227,5 εκατ. δολάρια), η Μπενφίκα στην 24η (225,5 εκατ. δολάρια), η Ζενίτ Σεντ Πίτερσμπουργκ στην 28η (205,8 εκατ. δολάρια) και η Πόρτο στην 29η (201 εκατ. δολάρια), αντικατοπτρίζοντας περαιτέρω το σημαντικό αντίκτυπο που έχει η συμμετοχή στους ομίλους του UEFA Champions League στη δημιουργία εσόδων σε αυτές τις αγορές.
Κατά την τελευταία πενταετία, τα συνολικά έσοδα από ραδιοτηλεοπτικές μεταδόσεις των 20 κορυφαίων συλλόγων αυξήθηκαν με σύνθετο ετήσιο ρυθμό ανάπτυξης 11%, μεγαλύτερο από κάθε άλλη ροή εσόδων. Το κατά πόσον τα μεγαλύτερα ποδοσφαιρικά πρωταθλήματα έχουν πλέον φθάσει σε ένα σταθερό επίπεδο όσον αφορά την αξία των δικαιωμάτων μετάδοσης είναι συζητήσιμο, ωστόσο η δημιουργία εσόδων από ραδιοτηλεοπτικές μεταδόσεις βρίσκεται πέρα από τον έλεγχο ενός μεμονωμένου συλλόγου. Για να επιτευχθεί διαφοροποιημένη αύξηση των εσόδων στο μέλλον, οι σύλλογοι θα πρέπει να επικεντρωθούν στη μεγιστοποίηση εκείνων των ροών εσόδων στις οποίες ασκούν τον μεγαλύτερο έλεγχο. Η πρόκληση για αυτούς είναι να το πράξουν σε μια εποχή όπου το μελλοντικό τοπίο για το ποδόσφαιρο φαίνεται πιο απρόβλεπτο από ποτέ.
Ο κος Boor καταλήγει: «Η κλήρωση για τον Γύρο των 16 του Champions League της σεζόν 2019-2020, όπως και η πρώτη εικοσάδα του Money League, περιλαμβάνει μόνον ομάδες από τα ‘μεγάλα πέντε’ ευρωπαϊκά πρωταθλήματα. Τα βασικά ενδιαφερόμενα μέρη του ποδοσφαίρου θα πρέπει να βρίσκονται σε εγρήγορση όσον αφορά τη σημασία της διατήρησης του απρόβλεπτου των ποδοσφαιρικών αποτελεσμάτων ως βασικού μοχλού δημιουργίας μακροπρόθεσμης και βιώσιμης αξίας.».
