ΕΠΙΚΑΙΡΟΤΗΤΑ
Πώς επηρεάζει η ανθρώπινη ψυχολογία τις αγορές στη διάρκεια του lockdown
Published
3 έτη agoon
By
NewsroomΛίγες μόλις ώρες πριν από την έναρξη του νέου lockdown και την εφαρμογή των μέτρων για την αντιμετώπιση της πανδημίας, καταναλωτές έσπευσαν να προμηθευτούν διάφορα είδη, πρώτης ανάγκης και μη, ώστε να μην τους λείψει κάτι την περίοδο που ακολουθεί. Μάλιστα, το καταναλωτικό «κύμα» δεν φάνηκε να έχει προτίμηση σε κάποια συγκεκριμένα είδη, καθώς οι αγορές κάλυπταν ένα μεγάλο φάσμα προϊόντων, από τρόφιμα και είδη ρουχισμού μέχρι καλλυντικά και βαφές μαλλιών.
«Αυτό που είδαμε ήταν μια εκδήλωση υστερίας που κινητοποιήθηκε από την ανάγκη να μείνουμε όπως είμαστε. Στο άκουσμα του lockdown υπήρξε ο πανικός ότι θα κλείσουν τα μαγαζιά και ο φόβος της ευαλωτότητας υπερίσχυσε της λογικής σκέψης ότι στο προηγούμενο lockdown τα σούπερ μάρκετ, τα καταστήματα ειδών πρώτης ανάγκης και το ηλεκτρονικό εμπόριο λειτούργησαν κανονικά», επισημαίνει στο ΑΠΕ-ΜΠΕ η κοινωνική και κλινική ψυχολόγος, με μεταπτυχιακό δίπλωμα στη διοίκηση υπηρεσιών υγείας, Ελένη Πατίδου.
Απόρροια της κοινωνίας της επίδοσης
Η ίδια χαρακτηρίζει τέτοιου είδους συμπεριφορές ως απόρροια της κοινωνίας της επίδοσης, μιας έννοιας που συναντάται στην επιστήμη της ψυχολογίας για να εκφράσει μια κατάσταση στην οποία οι άνθρωποι έχουν την τάση να είναι όσο το δυνατόν πιο όμορφοι, πιο δυνατοί, πιο υγιείς, πιο πετυχημένοι. Σημειώνει, μάλιστα, ότι «αυτό το νιώθουμε με τις αγορές», ωστόσο σχολιάζει ότι «ο μηχανισμός που κρύβεται πίσω από την κοινωνία της επίδοσης ενδέχεται να μην είναι τόσο εμφανής. Η παρότρυνση για καταναλωτισμό έρχεται από εμάς τους ίδιους. Εμείς οι ίδιοι πιέζουμε τους εαυτούς μας για να είμαστε καλύτεροι σε όλους τους τομείς, σε υλικά αγαθά, ακόμη και στην παιδεία και τη μόρφωση».
Και μπορεί κάτι τέτοιο να φαίνεται λογικό όταν πρόκειται για υλικά αγαθά, ωστόσο προκαλεί δεύτερες σκέψεις όταν αφορά την υγεία ή την παιδεία. «Για παράδειγμα, είναι πιθανό να υπάρχουν ακόμη και επτά διαγνωστικά κέντρα σε μια γειτονιά, ή να διαφημίζονται διαρκώς προπτυχιακές ή μεταπτυχιακές σπουδές. Πλέον τα παιδιά αρχίζουν φροντιστήριο από το δημοτικό σχολείο για να προετοιμάζονται καλά ώστε να ανταπεξέλθουν αργότερα στις πανελλήνιες. Πιεζόμαστε μόνοι μας να κάνουμε ένα ακόμη μεταπτυχιακό, ένα ακόμη διδακτορικό, να μάθουμε μια ακόμη ξένη γλώσσα, για να έχουμε περισσότερα εφόδια στην αγορά εργασίας. Τελικά δημιουργείται μια προκλητή ζήτηση, η οποία μας εμπλέκει σε έναν ατέρμονο αγώνα, ο οποίος όμως τελικά, λόγω έλλειψης χρόνου και αποθεμάτων ενέργειας, μπορεί να μας απογυμνώσει από την εσωτερικότητά μας. Είμαστε πια άδειοι από αξίες», υπογραμμίζει χαρακτηριστικά η κ. Πατίδου.
Η ψευδής ελευθερία και η δύναμη της διαφήμισης
Μέσα σε μια τέτοια κατάσταση και καθώς οι ανάγκες που πρέπει να καλυφθούν προέρχονται από τον ίδιο μας τον εαυτό, ενισχύεται μια μορφή ψευδούς ελευθερίας, της αίσθησης, δηλαδή, ότι είναι ο καθένας ελεύθερος να επιδιώξει και να αποκτήσει κάποιο αγαθό. «Αυτό είναι το δεινό της κοινωνίας της επίδοσης», εξηγεί η ψυχολόγος και φέρνει ως χαρακτηριστική την περίπτωση των διαφημίσεων. «Κάποτε, η διαφήμιση για ένα τρόφιμο είχε να κάνει με το ίδιο το τρόφιμο, το πόσο καλό είναι. Σταδιακά άρχισε να παίρνει άλλη μορφή, να πρεσβεύει ότι ένα προϊόν μπορεί να μας δώσει δύναμη, κύρος, ευτυχία. Εκείνοι που ασχολούνται με την ψυχολογία του καταναλωτή, της υψηλής παραγωγικότητας έχουν διαπιστώσει ότι με τον τρόπο αυτό, εκείνος που πιέζει για την αγορά του προϊόντος είναι ο ίδιος ο καταναλωτής», προσθέτει.
Ο έλεγχος των παρορμήσεων
Παρ’ όλα αυτά επισημαίνει ότι «δεν είναι, όλοι έτσι. Οι άνθρωποι που μπορούν να ελέγξουν την παρόρμησή τους ήταν στην πανδημία λιγότερο καταναλωτικοί. Διαπίστωσαν, μάλιστα, ότι έχουν λιγότερες ανάγκες και μετά το πρώτο lockdown εξακολούθησαν να έχουν περιορισμούς. Πρόκειται για ανθρώπους οι οποίοι μπορούν να χαλιναγωγήσουν τις παρορμήσεις τους, έχουν αυτή την κριτική ικανότητα. Ελάχιστοι, όμως, είναι εκείνοι που δεν παρασύρονται από όλη αυτή την προκλητή αναζήτηση και κατανάλωση. Θέλει μεγάλη δύναμη για να αντισταθεί κάποιος στην εσωτερική του παρόρμηση».
Στο ερώτημα αν οι μικρές ηλικίες είναι πιο επιρρεπείς στον καταναλωτισμό, η κ. Πατίδου απαντά ότι τα παιδιά μαθαίνουν από τους γονείς και σημειώνει: «αν ο γονιός λείπει πολλές ώρες και έρχεται με ένα παιχνίδι, εκείνη την ώρα το παιδί θα χαρεί αλλά το κενό θα παραμείνει μέσα του. Το ίδιο συμβαίνει και στους ενήλικες που για λίγο χαίρονται για την αγορά που έκαναν όμως στη συνέχεια παλεύουν με τις συνέπειες, τα χρέη, το κενό που νιώθουν, τις ενοχές γιατί ξόδεψαν χρήματα άσκοπα». Χαρακτηρίζει, παράλληλα, την Black Friday ως χαρακτηριστικό παράδειγμα προκλητής ζήτησης, αφού όλοι νομίζουν ότι τρέχουν για να προλάβουν μια ευκαιρία. Εκτιμά, μάλιστα, ότι φέτος, εν μέσω lockdown, θα αισθανθούν οι καταναλωτές ακόμη πιο πιεσμένοι επειδή δεν λειτουργεί το λιανικό εμπόριο, και θα θελήσουν να «ξεδώσουν» στο ηλεκτρονικό εμπόριο.
Αντίδοτο στον καταναλωτισμό, η επίγνωση και μια στροφή στις αξίες
Με την επισήμανση ότι οι διαδικτυακές αγορές μπορεί να είναι μια πολύ χρήσιμη εναλλακτική κατά την περίοδο του lockdown, ώστε να καλύπτονται οι πραγματικές ανάγκες των πολιτών, η ψυχολόγος Ελένη Πατίδου υπογραμμίζει τη σημασία της επίγνωσης των δυνατοτήτων του διαδικτύου, των συνεπειών του αλλά και τον ρόλο που μπορούν να παίξουν οι διαπροσωπικές σχέσεις και η επικοινωνία μεταξύ των ανθρώπων ως αντίδοτο στον καταναλωτισμό.
«Η αγάπη, η συντροφικότητα, η συσχέτιση με τους άλλους αλλά κυρίως η επίγνωση του παρορμητισμού μας μπορούν να αντισταθμίσουν το κενό, την έλλειψη των αξιών και την υποβόσκουσα εσωτερική πίεση που προκαλεί το ατέρμονο κυνήγι για να αποκτήσουμε περισσότερα», υπογραμμίζει.
Πηγή: ΑΠΕ-ΜΠΕ
Μην ξεχάσετε
You may like
-
Κάλεσμα στη Σαουδική Αραβία για τουρισμό και επενδύσεις στην Ελλάδα
-
5.000 επιχειρήσεις επιδοτούνται από τα προγράμματα “Ψηφιακό Βήμα” και “Ποιοτικός Εκσυγχρονισμός”
-
Στην Ευρωβουλή το ζήτημα αποπληρωμής των Ελλήνων ξενοδόχων από την TUI
-
Ποιές περιοχές της Ελλάδας έχουν περισσότερες κλίνες μέσω Airbnb – HomeAway από ότι στα ξενοδοχεία
-
40 εκ. ευρώ από το Marathon Fund για χρηματοδότηση ελληνικών startups τεχνολογίας
-
Έρχονται οι έξυπνοι μετρητές ηλεκτρικής ενέργειας – Ποιά τα οφέλη
Για 14η χρονιά η Eurobank στηρίζει τις επιχειρήσεις του τουρισμού με το πρόγραμμα Business Banking Τουρισμός
70+ κτίρια συμμετέχουν στο Open House Athens 2024 – Δείτε ποιά νέα κτίρια γραφείων & ξενοδοχεία ανοίγουν για το κοινό
Νέες αποθήκες απέκτησε η Skroutz στον Ασπρόπυργο – Γιατί επένδυσε σε logistics & πώς θα διευκολυνθούν οι αποστολές
Ξεπέρασε τα 300 εκατ. ευρώ η αξία επενδύσεων της Premia Properties το 2023 – Τι δείχνουν τα οικονομικά αποτελέσματα
Εγκρίθηκε νέα τουριστική επένδυση στα Ιωάννινα – Δείτε πού
Στην Κάρπαθο ανοίγει το 2025 το πρώτο ξενοδοχείο Tapestry της Hilton στην Ευρώπη
7 νέες επενδύσεις σε ξενοδοχεία βρίσκονται στα σκαριά στη Μήλο
Επενδύει στην IMS και εισέρχεται στον κλάδο διαμεσολάβησης στεγαστικών δανείων η Spitogatos
“Πράσινο φως” για νέο ξενοδοχείο 4 αστέρων στη Θάσο
“Στα σκαριά” νέο ξενοδοχείο στη Μήλο – Σε ποιά περιοχή θα γίνει
“Πράσινο φως” για τη νέα μεγάλη οικιστική επένδυση στη Λεωφόρο Ποσειδώνος στο Παλαιό Φάληρο
Στα σκαριά νέο 5άστερο ξενοδοχείο στη Γλυφάδα – Ποιό γνωστό ακίνητο πρώην ξενοδοχείου “μεταμορφώνεται”
Τα 3+2 νέα ξενοδοχεία στον Πειραιά – Ποιά περιοχή μονοπωλεί τις νέες αφίξεις
Ανοίγει το νέο ξενοδοχείο Mitsis N’U Piraeus Port στον Πειραιά
Στα σκαριά νέα επένδυση logistics στον Ασπρόπυργο – Ποιά γνωστή εταιρεία επενδύει
[ΦΩΤΟ] Δείτε πώς θα γίνει η mega επένδυση σε κτίρια γραφείων της ΔΕΗ στη Λ. Μεσογείων
Στη ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ το “χρυσό συμβόλαιο” για το Data Center της Microsoft στα Σπάτα
Piraeus Tower: ολοκληρώνεται ο νέος Πύργος του Πειραιά – Ποιά εταιρεία μετακομίζει πρώτη σε λίγες εβδομάδες
“Στα σκαριά” νέα οικιστική επένδυση της Zoia στα Εξάρχεια – Ποιό ακίνητο θα αξιοποιηθεί
Ολοκληρώνεται τέλος του 2024 το νέο ξενοδοχείο με serviced apartments στην Ακαδημίας
[VIDEO] “Σηκώνεται” σιγά σιγά το Riviera Tower στο Ελληνικό
[VIDEO] Προχωρά η εμπορική επένδυση της Ten Brinke στους Αγίους Αναργύρους
[VIDEO] The Ellinikon: δείτε πώς προχωρούν τα μεγάλα έργα υποδομών & το Riviera Tower
[VIDEO] Δείτε πώς θα γίνει η νέα μεγάλη επένδυση “πράσινων”γραφείων στο Δαχτυλίδι στο Μαρούσι
[VIDEO] Προς ολοκλήρωση το νέο “πράσινο” κτίριο γραφείων της PwC στο Μαρούσι – Πώς προχωρά το έργο της Dimand
[VIDEO] Πώς θα γίνει το νέο συγκρότημα κατοικιών Park Rise στη γειτονιά Little Athens στο Ελληνικό
[VIDEO] The Ellinikon: πώς θα γίνουν τα 7 σύγχρονα κτίρια κατοικιών Pavillion Terraces στο Ελληνικό
[VIDEO] Προχωρά η επένδυση σε κτίριο γραφείων στην Πλατεία Μαβίλη
[VIDEO] Προχωρά η οικιστική επένδυση της Ten Brinke στη Γλυφάδα
[VIDEO] Δείτε πού & πώς θα κατασκευαστεί το νέο hi-tech Vouliagmenis Mall στο Ελληνικό
TRENDING
-
RESIDENTIAL2 εβδομάδες ago
“Πράσινο φως” για τη νέα μεγάλη οικιστική επένδυση στη Λεωφόρο Ποσειδώνος στο Παλαιό Φάληρο
-
ΤΟΥΡΙΣΜΟΣ - ΞΕΝΟΔΟΧΕΙΑ1 εβδομάδα ago
Στα σκαριά νέο 5άστερο ξενοδοχείο στη Γλυφάδα – Ποιό γνωστό ακίνητο πρώην ξενοδοχείου “μεταμορφώνεται”
-
ΤΟΥΡΙΣΜΟΣ - ΞΕΝΟΔΟΧΕΙΑ2 εβδομάδες ago
Τα 3+2 νέα ξενοδοχεία στον Πειραιά – Ποιά περιοχή μονοπωλεί τις νέες αφίξεις
-
ΤΟΥΡΙΣΜΟΣ - ΞΕΝΟΔΟΧΕΙΑ2 εβδομάδες ago
Ανοίγει το νέο ξενοδοχείο Mitsis N’U Piraeus Port στον Πειραιά
-
LOGISTICS2 εβδομάδες ago
Στα σκαριά νέα επένδυση logistics στον Ασπρόπυργο – Ποιά γνωστή εταιρεία επενδύει