Connect with us

ΕΠΙΚΑΙΡΟΤΗΤΑ

Πώς επηρεάζει η ανθρώπινη ψυχολογία τις αγορές στη διάρκεια του lockdown

Newsroom

Published

on

Λίγες μόλις ώρες πριν από την έναρξη του νέου lockdown και την εφαρμογή των μέτρων για την αντιμετώπιση της πανδημίας, καταναλωτές έσπευσαν να προμηθευτούν διάφορα είδη, πρώτης ανάγκης και μη, ώστε να μην τους λείψει κάτι την περίοδο που ακολουθεί. Μάλιστα, το καταναλωτικό «κύμα» δεν φάνηκε να έχει προτίμηση σε κάποια συγκεκριμένα είδη, καθώς οι αγορές κάλυπταν ένα μεγάλο φάσμα προϊόντων, από τρόφιμα και είδη ρουχισμού μέχρι καλλυντικά και βαφές μαλλιών.

«Αυτό που είδαμε ήταν μια εκδήλωση υστερίας που κινητοποιήθηκε από την ανάγκη να μείνουμε όπως είμαστε. Στο άκουσμα του lockdown υπήρξε ο πανικός ότι θα κλείσουν τα μαγαζιά και ο φόβος της ευαλωτότητας υπερίσχυσε της λογικής σκέψης ότι στο προηγούμενο lockdown τα σούπερ μάρκετ, τα καταστήματα ειδών πρώτης ανάγκης και το ηλεκτρονικό εμπόριο λειτούργησαν κανονικά», επισημαίνει στο ΑΠΕ-ΜΠΕ η κοινωνική και κλινική ψυχολόγος, με μεταπτυχιακό δίπλωμα στη διοίκηση υπηρεσιών υγείας, Ελένη Πατίδου.

Απόρροια της κοινωνίας της επίδοσης

Η ίδια χαρακτηρίζει τέτοιου είδους συμπεριφορές ως απόρροια της κοινωνίας της επίδοσης, μιας έννοιας που συναντάται στην επιστήμη της ψυχολογίας για να εκφράσει μια κατάσταση στην οποία οι άνθρωποι έχουν την τάση να είναι όσο το δυνατόν πιο όμορφοι, πιο δυνατοί, πιο υγιείς, πιο πετυχημένοι. Σημειώνει, μάλιστα, ότι «αυτό το νιώθουμε με τις αγορές», ωστόσο σχολιάζει ότι «ο μηχανισμός που κρύβεται πίσω από την κοινωνία της επίδοσης ενδέχεται να μην είναι τόσο εμφανής. Η παρότρυνση για καταναλωτισμό έρχεται από εμάς τους ίδιους. Εμείς οι ίδιοι πιέζουμε τους εαυτούς μας για να είμαστε καλύτεροι σε όλους τους τομείς, σε υλικά αγαθά, ακόμη και στην παιδεία και τη μόρφωση».

Και μπορεί κάτι τέτοιο να φαίνεται λογικό όταν πρόκειται για υλικά αγαθά, ωστόσο προκαλεί δεύτερες σκέψεις όταν αφορά την υγεία ή την παιδεία. «Για παράδειγμα, είναι πιθανό να υπάρχουν ακόμη και επτά διαγνωστικά κέντρα σε μια γειτονιά, ή να διαφημίζονται διαρκώς προπτυχιακές ή μεταπτυχιακές σπουδές. Πλέον τα παιδιά αρχίζουν φροντιστήριο από το δημοτικό σχολείο για να προετοιμάζονται καλά ώστε να ανταπεξέλθουν αργότερα στις πανελλήνιες. Πιεζόμαστε μόνοι μας να κάνουμε ένα ακόμη μεταπτυχιακό, ένα ακόμη διδακτορικό, να μάθουμε μια ακόμη ξένη γλώσσα, για να έχουμε περισσότερα εφόδια στην αγορά εργασίας. Τελικά δημιουργείται μια προκλητή ζήτηση, η οποία μας εμπλέκει σε έναν ατέρμονο αγώνα, ο οποίος όμως τελικά, λόγω έλλειψης χρόνου και αποθεμάτων ενέργειας, μπορεί να μας απογυμνώσει από την εσωτερικότητά μας. Είμαστε πια άδειοι από αξίες», υπογραμμίζει χαρακτηριστικά η κ. Πατίδου.

Η ψευδής ελευθερία και η δύναμη της διαφήμισης

Μέσα σε μια τέτοια κατάσταση και καθώς οι ανάγκες που πρέπει να καλυφθούν προέρχονται από τον ίδιο μας τον εαυτό, ενισχύεται μια μορφή ψευδούς ελευθερίας, της αίσθησης, δηλαδή, ότι είναι ο καθένας ελεύθερος να επιδιώξει και να αποκτήσει κάποιο αγαθό. «Αυτό είναι το δεινό της κοινωνίας της επίδοσης», εξηγεί η ψυχολόγος και φέρνει ως χαρακτηριστική την περίπτωση των διαφημίσεων. «Κάποτε, η διαφήμιση για ένα τρόφιμο είχε να κάνει με το ίδιο το τρόφιμο, το πόσο καλό είναι. Σταδιακά άρχισε να παίρνει άλλη μορφή, να πρεσβεύει ότι ένα προϊόν μπορεί να μας δώσει δύναμη, κύρος, ευτυχία. Εκείνοι που ασχολούνται με την ψυχολογία του καταναλωτή, της υψηλής παραγωγικότητας έχουν διαπιστώσει ότι με τον τρόπο αυτό, εκείνος που πιέζει για την αγορά του προϊόντος είναι ο ίδιος ο καταναλωτής», προσθέτει.

Ο έλεγχος των παρορμήσεων

Παρ’ όλα αυτά επισημαίνει ότι «δεν είναι, όλοι έτσι. Οι άνθρωποι που μπορούν να ελέγξουν την παρόρμησή τους ήταν στην πανδημία λιγότερο καταναλωτικοί. Διαπίστωσαν, μάλιστα, ότι έχουν λιγότερες ανάγκες και μετά το πρώτο lockdown εξακολούθησαν να έχουν περιορισμούς. Πρόκειται για ανθρώπους οι οποίοι μπορούν να χαλιναγωγήσουν τις παρορμήσεις τους, έχουν αυτή την κριτική ικανότητα. Ελάχιστοι, όμως, είναι εκείνοι που δεν παρασύρονται από όλη αυτή την προκλητή αναζήτηση και κατανάλωση. Θέλει μεγάλη δύναμη για να αντισταθεί κάποιος στην εσωτερική του παρόρμηση».

Στο ερώτημα αν οι μικρές ηλικίες είναι πιο επιρρεπείς στον καταναλωτισμό, η κ. Πατίδου απαντά ότι τα παιδιά μαθαίνουν από τους γονείς και σημειώνει: «αν ο γονιός λείπει πολλές ώρες και έρχεται με ένα παιχνίδι, εκείνη την ώρα το παιδί θα χαρεί αλλά το κενό θα παραμείνει μέσα του. Το ίδιο συμβαίνει και στους ενήλικες που για λίγο χαίρονται για την αγορά που έκαναν όμως στη συνέχεια παλεύουν με τις συνέπειες, τα χρέη, το κενό που νιώθουν, τις ενοχές γιατί ξόδεψαν χρήματα άσκοπα». Χαρακτηρίζει, παράλληλα, την Black Friday ως χαρακτηριστικό παράδειγμα προκλητής ζήτησης, αφού όλοι νομίζουν ότι τρέχουν για να προλάβουν μια ευκαιρία. Εκτιμά, μάλιστα, ότι φέτος, εν μέσω lockdown, θα αισθανθούν οι καταναλωτές ακόμη πιο πιεσμένοι επειδή δεν λειτουργεί το λιανικό εμπόριο, και θα θελήσουν να «ξεδώσουν» στο ηλεκτρονικό εμπόριο.

Αντίδοτο στον καταναλωτισμό, η επίγνωση και μια στροφή στις αξίες

Με την επισήμανση ότι οι διαδικτυακές αγορές μπορεί να είναι μια πολύ χρήσιμη εναλλακτική κατά την περίοδο του lockdown, ώστε να καλύπτονται οι πραγματικές ανάγκες των πολιτών, η ψυχολόγος Ελένη Πατίδου υπογραμμίζει τη σημασία της επίγνωσης των δυνατοτήτων του διαδικτύου, των συνεπειών του αλλά και τον ρόλο που μπορούν να παίξουν οι διαπροσωπικές σχέσεις και η επικοινωνία μεταξύ των ανθρώπων ως αντίδοτο στον καταναλωτισμό.

«Η αγάπη, η συντροφικότητα, η συσχέτιση με τους άλλους αλλά κυρίως η επίγνωση του παρορμητισμού μας μπορούν να αντισταθμίσουν το κενό, την έλλειψη των αξιών και την υποβόσκουσα εσωτερική πίεση που προκαλεί το ατέρμονο κυνήγι για να αποκτήσουμε περισσότερα», υπογραμμίζει.

Πηγή: ΑΠΕ-ΜΠΕ

Advertisement

Advertisement Macon
Advertisement
Advertisement TÜV Austria
Advertisement Aecom
Advertisement Δέλτα Τεχνική
Φωτογραφία αρχείου - Designed by Canva
ΕΤΑΙΡΙΚΑ ΝΕΑ5 ώρες ago

Για 14η χρονιά η Eurobank στηρίζει τις επιχειρήσεις του τουρισμού με το πρόγραμμα Business Banking Τουρισμός

Το νέο "πράσινο" κτίριο γραφείων "The Wave" της Prodea Investments στη Λ. Συγγρού - Φωτό: Tsolakis Architects / Prodea
ΕΤΑΙΡΙΚΑ ΝΕΑ7 ώρες ago

70+ κτίρια συμμετέχουν στο Open House Athens 2024 – Δείτε ποιά νέα κτίρια γραφείων & ξενοδοχεία ανοίγουν για το κοινό

Οι νέες αποθήκες που απέκτησε η Skroutz στον Ασπρόπυργο - Πηγή: Skroutz / ΑΠΕ-ΜΠΕ
LOGISTICS7 ώρες ago

Νέες αποθήκες απέκτησε η Skroutz στον Ασπρόπυργο – Γιατί επένδυσε σε logistics & πώς θα διευκολυνθούν οι αποστολές

Premia Properties
REAL ESTATE8 ώρες ago

Ξεπέρασε τα 300 εκατ. ευρώ η αξία επενδύσεων της Premia Properties το 2023 – Τι δείχνουν τα οικονομικά αποτελέσματα

Άποψη των Ιωαννίνων και της Παμβώτιδας λίμνης - Design by Canva Pro
ΤΟΥΡΙΣΜΟΣ - ΞΕΝΟΔΟΧΕΙΑ10 ώρες ago

Εγκρίθηκε νέα τουριστική επένδυση στα Ιωάννινα – Δείτε πού

Φωτογραφία αρχείου - Πηγή: Canva
ΤΟΥΡΙΣΜΟΣ - ΞΕΝΟΔΟΧΕΙΑ11 ώρες ago

Στην Κάρπαθο ανοίγει το 2025 το πρώτο ξενοδοχείο Tapestry της Hilton στην Ευρώπη

Μήλος -Φωτό: Unsplash
ΤΟΥΡΙΣΜΟΣ - ΞΕΝΟΔΟΧΕΙΑ11 ώρες ago

7 νέες επενδύσεις σε ξενοδοχεία βρίσκονται στα σκαριά στη Μήλο

ΕΤΑΙΡΙΚΑ ΝΕΑ1 ημέρα ago

Επενδύει στην IMS και εισέρχεται στον κλάδο διαμεσολάβησης στεγαστικών δανείων η Spitogatos

Φωτογραφία αρχείου - Designed by Canva
ΤΟΥΡΙΣΜΟΣ - ΞΕΝΟΔΟΧΕΙΑ1 ημέρα ago

“Πράσινο φως” για νέο ξενοδοχείο 4 αστέρων στη Θάσο

Μήλος -Φωτό: Unsplash
ΤΟΥΡΙΣΜΟΣ - ΞΕΝΟΔΟΧΕΙΑ1 ημέρα ago

“Στα σκαριά” νέο ξενοδοχείο στη Μήλο – Σε ποιά περιοχή θα γίνει

Το ακίνητο που θα γίνει η επένδυση της G4 BZPW στο Παλαιό Φάληρο - Πηγή: G4 BZPW
RESIDENTIAL2 εβδομάδες ago

“Πράσινο φως” για τη νέα μεγάλη οικιστική επένδυση στη Λεωφόρο Ποσειδώνος στο Παλαιό Φάληρο

Το πρώην ξενοδοχείο Fenix στη Γλυφάδα - Πηγή: Google Maps
ΤΟΥΡΙΣΜΟΣ - ΞΕΝΟΔΟΧΕΙΑ1 εβδομάδα ago

Στα σκαριά νέο 5άστερο ξενοδοχείο στη Γλυφάδα – Ποιό γνωστό ακίνητο πρώην ξενοδοχείου “μεταμορφώνεται”

Άποψη του Πειραιά - Πηγή: Canva
ΤΟΥΡΙΣΜΟΣ - ΞΕΝΟΔΟΧΕΙΑ2 εβδομάδες ago

Τα 3+2 νέα ξενοδοχεία στον Πειραιά – Ποιά περιοχή μονοπωλεί τις νέες αφίξεις

Mitsis N'U Piraeus Port - Πηγή: Mitsis Hotels
ΤΟΥΡΙΣΜΟΣ - ΞΕΝΟΔΟΧΕΙΑ2 εβδομάδες ago

Ανοίγει το νέο ξενοδοχείο Mitsis N’U Piraeus Port στον Πειραιά

Πηγή: Canva
LOGISTICS2 εβδομάδες ago

Στα σκαριά νέα επένδυση logistics στον Ασπρόπυργο – Ποιά γνωστή εταιρεία επενδύει

Τα νέα "πράσινα" κτίρια της ΔΕΗ στη Λεωφόρο Μεσογείων - Πηγή: ΜΠE
ΚΤΙΡΙΑ ΓΡΑΦΕΙΩΝ2 εβδομάδες ago

[ΦΩΤΟ] Δείτε πώς θα γίνει η mega επένδυση σε κτίρια γραφείων της ΔΕΗ στη Λ. Μεσογείων

Μακέτα από το νέο data center της Microsoft στα Σπάτα - Πηγή: ΜΠΕ / Microsoft
ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΚΑ ΚΤΙΡΙΑ2 εβδομάδες ago

Στη ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ το “χρυσό συμβόλαιο” για το Data Center της Microsoft στα Σπάτα

Ο νέος Piraeus Tower φωταγωγημένος για τις γιορτές του 2023 - Πηγή: bizness.gr
ΚΤΙΡΙΑ ΓΡΑΦΕΙΩΝ2 εβδομάδες ago

Piraeus Tower: ολοκληρώνεται ο νέος Πύργος του Πειραιά – Ποιά εταιρεία μετακομίζει πρώτη σε λίγες εβδομάδες

Η οικιστική επένδυση της ZOIA στην οδό Γενναδίου 2 στα Εξάρχεια - Πηγή: ZOIA
RESIDENTIAL6 ημέρες ago

“Στα σκαριά” νέα οικιστική επένδυση της Zoia στα Εξάρχεια – Ποιό ακίνητο θα αξιοποιηθεί

Το ακίνητο της Ακαδημίας 88 - Πηγή: Google Maps
ΤΟΥΡΙΣΜΟΣ - ΞΕΝΟΔΟΧΕΙΑ3 εβδομάδες ago

Ολοκληρώνεται τέλος του 2024 το νέο ξενοδοχείο με serviced apartments στην Ακαδημίας

Πηγή: Lamda Development
RESIDENTIAL3 εβδομάδες ago

[VIDEO] “Σηκώνεται” σιγά σιγά το Riviera Tower στο Ελληνικό

Πηγή: Ten Brinke
ΕΜΠΟΡΙΚΑ ΚΕΝΤΡΑ & ΠΑΡΚΑ4 εβδομάδες ago

[VIDEO] Προχωρά η εμπορική επένδυση της Ten Brinke στους Αγίους Αναργύρους

Ο οικιστικός πύργος Marina Tower στο Ελληνικό - Πηγή: Lamda Development
RESIDENTIAL1 μήνα ago

[VIDEO] The Ellinikon: δείτε πώς προχωρούν τα μεγάλα έργα υποδομών & το Riviera Tower

Τα νέα κτίρια γραφείων στο ακίνητο του ΤΕΕ στο Δαχτυλίδι στο Μαρούσι - Πηγή: ΤΕΕ
ΚΤΙΡΙΑ ΓΡΑΦΕΙΩΝ1 μήνα ago

[VIDEO] Δείτε πώς θα γίνει η νέα μεγάλη επένδυση “πράσινων”γραφείων στο Δαχτυλίδι στο Μαρούσι

Τα νέα κτίρια γραφείων της PwC που θα αναπτύξει στο Μαρούσι η Dimand - Πηγή: Dimand
ΚΤΙΡΙΑ ΓΡΑΦΕΙΩΝ2 μήνες ago

[VIDEO] Προς ολοκλήρωση το νέο “πράσινο” κτίριο γραφείων της PwC στο Μαρούσι – Πώς προχωρά το έργο της Dimand

Little Athens Project - Ελληνικό - Πηγή: Lamda Development
RESIDENTIAL2 μήνες ago

[VIDEO] Πώς θα γίνει το νέο συγκρότημα κατοικιών Park Rise στη γειτονιά Little Athens στο Ελληνικό

Η επένδυση στο Ελληνικό - Πηγή: Lamda Development
RESIDENTIAL2 μήνες ago

[VIDEO] The Ellinikon: πώς θα γίνουν τα 7 σύγχρονα κτίρια κατοικιών Pavillion Terraces στο Ελληνικό

Το νέο κτίριο γραφείων στην Πλατεία Μαβίλη - Πηγή: Ten Brinke
ΚΤΙΡΙΑ ΓΡΑΦΕΙΩΝ2 μήνες ago

[VIDEO] Προχωρά η επένδυση σε κτίριο γραφείων στην Πλατεία Μαβίλη

Η οικιστική επένδυση της Ten Brinke στην οδό Καραμανλή στη Γλυφάδα - Πηγή: Ten Brinke
RESIDENTIAL2 μήνες ago

[VIDEO] Προχωρά η οικιστική επένδυση της Ten Brinke στη Γλυφάδα

Πηγή: Lamda Development
VIDEOS3 μήνες ago

[VIDEO] Δείτε πού & πώς θα κατασκευαστεί το νέο hi-tech Vouliagmenis Mall στο Ελληνικό

Advertisement

TRENDING