Το 2020 ήταν σίγουρα ένα έτος – σταθμός για το εγχώριο real estate. Μετά την εκρηκτική άνοδο των περασμένων λίγων ετών, με τις τιμές ακινήτων να αυξάνονται σημαντικά χρονιά με τη χρονιά και την ζήτηση να ακολουθεί, η περυσινή χρονιά έφερε μια αναδιάταξη των δυνάμεων της αγοράς.
Δύο είναι τα βασικά χαρακτηριστικά του 2020: διόρθωση τιμών και άνοδος – έκπληξη νέων κλάδων ακινήτων, όπως οι εγκαταστάσεις logistics. Μέσα σε αυτό το περιβάλλον όμως, οι μεγάλοι παίκτες της αγοράς, παρά την πανδημία, συνέχισαν τις επενδύσεις τους. Τόσο αυτές που είχαν ήδη προγραμματίσει όσο και άλλες νέες, αν και με μεγαλύτερη φειδώ από ότι ενδεχομένως θα γινόταν αν δεν υπήρχε η πανδημία.
Ας δούμε πώς τελείωσαν το 202ο τέσσερις μεγάλοι παίκτες του ελληνικού real estate:
1. PRODEA Investments
Ο μεγαλύτερος παίκτης της αγοράς ολοκλήρωσε το 2020 με τον καλύτερο δυνατό τρόπο. Τα Χριστούγεννα ανακοίνωσε την πώληση 18 ακινήτων σε όλη την Ελλάδα (κυρίως ιδιοκτησίες που στεγάζουν υποκαταστήματα της Εθνικής Τράπεζας) στον Ιωάννη Παπαλέκα. Το συνολικό τίμημα πώλησης ανήλθε σε €134,2 εκατ., ενώ η εύλογη αξία, βάσει εκτίμησης που διενεργήθηκε από ανεξάρτητους εκτιμητές, ανερχόταν σε €129,2 εκ.
Την Πρωτοχρονιά ανακοίνωσε και την έτερη μεγάλη αγοραπωλησία, και πάλι προς τον όμιλο YODA του κου Παπαλέκα, και την έναρξη της νέας μεγάλης στρατηγικής συνεργασίας για επενδύσεις σε Ελλάδα αλλά και Κύπρο. Συγκεκριμένα, η Invel Real Estate, η PRODEA Investments και o κυπριακός όμιλος εταιρειών YODA Group του κου Ιωάννη Παπαλέκα ανακοίνωσαν την υπογραφή συμβολαίου αγoραπωλησίας για τη μεταβίβαση από την PRODEA σε εταιρεία συμφερόντων του ομίλου του κου Παπαλέκα, με έδρα δραστηριοτήτων στην Κύπρο, ποσοστού 41% που κατέχει η PRODEA στην εταιρεία Vibrana Holdings Ltd.
Η εν λόγω εταιρεία είναι κάτοχος του 100% των μετοχών της εταιρείας The Cyprus Tourism Development Company Ltd, ιδιοκτήτριας του ξενοδοχείου The Landmark Nicosia στη Λευκωσία Κύπρου (το πρώην Hilton Λευκωσίας). H PRODEA Investments διατηρεί ποσοστό 49% στη Vibrana Holdings Ltd και η Flowpulse Ltd, που ανήκει στην Invel Real Estate, ποσοστό 10%.
Το τελικό τίμημα για τη συναλλαγή θα προσδιοριστεί κατά την ημερομηνία μεταβίβασης των μετοχών θεωρώντας ως αξία ακινήτου €61,3 εκατ. και θα προσαρμοστεί κατά το ποσοστό που θα μεταβιβαστεί, λαμβάνοντας υπ’όψιν στοιχεία της οικονομικής θέσης της εταιρείας την 31.12.2020.
Προϋπόθεση για την ολοκλήρωση της συναλλαγής αποτελεί η λήψη έγκρισης από την Επιτροπή Προστασίας του Ανταγωνισμού της Κύπρου. Η συναλλαγή εκτιμάται ότι θα ολοκληρωθεί έως 30.03.2021.
2. Trastor
Ιδιαίτερα παραγωγικό ήταν το κλείσιμο του 2020 και για την Trastor ΑΕΕΑΠ που προχώρησε σε δύο σημαντικές αγορές και μια πώληση.
Λίγο πριν τα Χριστούγεννα, προχώρησε στην πώληση οριζοντίων ιδιοκτησιών, με χρήση γραφείων, συνολικής επιφάνειας 1.673 τ.μ., συμπεριλαμβανομένων υπογείων χώρων, επί της Λ. Κηφισίας 270 στο Χαλάνδρι. Οι ιδιοκτησίες αφορούν σε τμήμα αυτοτελούς ακινήτου γραφείων και είχαν αποκτηθεί τον Νοέμβριο του 2018. Το συνολικό τίμημα της πώλησης διαμορφώθηκε σε 3,3 εκατ. ευρώ.
Επιπλέον, μέσα στο Δεκέμβριο, ανακοίνωσε την απόκτηση του υπολοίπου τμήματος του 2ου ορόφου στο διατηρητέο κτίριο που βρίσκεται επί της συμβολής των οδών Φιλελλήνων & ‘Οθωνος στη πλατεία Συντάγματος, στο κέντρο της Αθήνας, και την ολοκλήρωση της αγοράς του κτιρίου της Πειραιώς Leasing, στην οδό Μιχαλακοπούλου.
3. BriQ Properties
Μια εντυπωσιακή χρονιά κλείνει η BriQ Properties, η εταιρεία real estate του ομίλου Quest. Όπως ανακοίνωσε, η εταιρεία επένδυσε το σύνολο των αντληθέντων κεφαλαίων της αύξησης του μετοχικού της κεφαλαίου, που ολοκληρώθηκε τον Δεκέμβριο του 2019. Συνολικά, για τις 12 επενδύσεις δαπανήθηκαν 49,3 εκ. ευρώ, τη μερίδα του λέοντος των οποίων απορρόφησε ο κλάδος logistics.
Συγκεκριμένα, η έμφαση της εταιρείας στις εγκαταστάσεις αποθήκευσης και διανομής, κρίνεται επιτυχημένη καθώς μετά την (ουσιαστικά) εξαγορά της Sarmed Warehouses (κατά 80%), προχωρά και το έργο κατασκευής του νέου αποθηκευτικού κέντρου στον Ασπρόπυργο, που μόλις λίγο καιρό πριν διπλασιάστηκε ως έργο με την προσθήκη των δύο νέων όμορρων οικοπέδων και την κατασκευή ενός δεύτερου κτιρίου.
4. Trade Estates
Η εταιρεία real estate του Ομίλου Φορυλή βρίσκεται εν αναμονή των τελικών εγκρίσεων των αρχών για την εισαγωγή της στο Χρηματιστήριο Αξιών Αθηνών. Η “προίκα” του Ομίλου Φουρλή στην ΑΕΕΑΠ αφορά τα 7 ακίνητα που έχει στην κατοχή του ο όμιλος, δηλαδή 4 ακίνητα που στεγάζουν καταστήματα ΙΚΕΑ σε Θεσσαλονίκη, Ιωάννινα, Κύπρο και Σόφια Βουλγαρίας, 2 εγκαταστάσεις logistics καθώς και ένα μικρό εμπορικό κέντρο στην περιοχή του Ρέντη. Το χαρτοφυλάκιο αυτό υπολογίζεται σε περίπου 180 εκ. ευρώ.
Πρόσφατα, προστέθηκαν στο χαρτοφυλάκιό της και το 50% από δύο ακίνητα, το ένα στην Πάτρα (το ακίνητο της πρώην ΑΒΕΞ κοντά στο λιμάνι) και το άλλο στο Ηράκλειο Κρήτης. Σε αυτά τα ακίνητα, αναμένεται να αναπτυχθούν τα λεγόμενα mini IKEA, τα “ΙΚΕΑ πόλης”, με το πρώτο στην Ελλάδα να ξεκινά τη λειτουργία του στην Πάτρα. Πλέον, με αυτές τις προσθήκες το χαρτοφυλάκιο ανέρχεται ήδη σε 190 εκ. ευρώ.
